Έτοιμη να παρουσιάσει τις προτάσεις της για μια ελληνική bad bank που θα απορροφήσει περισσότερα από τα μισά «κόκκινα» ανοίγματα των τραπεζών θα είναι, πριν το τέλος του μήνα, η Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως, το φιλόδοξο σχέδιο προσκρούει σε εμπόδια και επιφυλάξεις από την Κομισιόν, την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και την πλειονότητα των ελληνικών τραπεζών, ενώ η ΤτΕ διαβεβαιώνει τους επενδυτές ότι δεν θα υποστούν οι ίδιοι ζημιές από την υλοποίηση του σχεδίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος είναι μια τροποποιημένη εκδοχή του σχεδίου που είχε παρουσιάσει η ΤτΕ από το 2018, το οποίο προέβλεπε την ίδρυση τεσσάρων ξεχωριστών νομικών προσώπων, που θα απορροφούσαν δάνεια και αναβαλλόμενους φόρους της κάθε τράπεζας ξεχωριστά και θα εξέδιδαν τίτλους στην αγορά.
Η προσαρμοσμένη στις σημερινές συνθήκες εκδοχή του σχεδίου προβλέπει την ίδρυση ενός νομικού προσώπου (bad bank) αντί τεσσάρων ξεχωριστών, με ενεργητικό προβληματικά δάνεια που θα εισφέρουν οι τράπεζες και παθητικό τις αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (DTC), που χρωστάει το Δημόσιο στις τράπεζες. Η γενική αρχή του σχεδίου παραμένει ίδια: να «ξεφορτωθούν» οι τράπεζες προβληματικά δάνεια αλλά και ένα μέρος του DTC, το οποίο καλύπτει πολύ μεγάλο ποσοστό των τραπεζικών κεφαλαίων σήμερα (πάνω από 60%) και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απορρόφηση ζημιών, καθώς ο νόμος ορίζει ότι, σε αυτή την περίπτωση, οι τράπεζες πρέπει να εκδίδουν μετοχές υπέρ του Δημοσίου.
Η λύση φαίνεται ελκυστική και πάντως προσφέρει μια διέξοδο στη δύσκολη αυτή συγκυρία, όπου είναι αδύνατο να προχωρήσουν οι τιτλοποιήσεις με κρατικές εγγυήσεις, σύμφωνα με το σχέδιο «Ηρακλής», όμως μόνο η Τράπεζα της Ελλάδος το υποστηρίζει σθεναρά, καθώς:
- Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν προς το παρόν αποκλείει να γίνει οποιαδήποτε αλλαγή στους κανόνες για το bail-in, που επιβάλλουν τον επιμερισμό ζημιών σε μετόχους και πιστωτές των τραπεζών, πριν την έγκριση κρατικής ενίσχυσης. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι το σχέδιο της δεν θα εγείρει ζητήματα κρατικών ενισχύσεων, αφού τα δάνεια δεν θα μεταβιβασθούν στην bad bank σε υψηλές τιμές, ενώ το Δημόσιο δεν θα προσφέρει ενισχύσεις, πέραν των επιστροφών φόρου που ήδη σχεδιάζεται να προσφέρει στις τράπεζες. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσίευμα των Financial Times, η σχετική συζήτηση έδειξε ότι σε πρώτη φάση η DG Comp είναι αρνητική, αλλά δεν αποκλείεται να συζητηθεί και πάλι το θέμα, όσο κλιμακώνεται η κρίση.
- Η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει το σχέδιο με ιδιαίτερο ενθουσιασμό, καθώς το υπουργείο Οικονομικών φοβάται ότι μπορεί να προκύψουν νέα βάρη για το Δημόσιο, ενώ υπάρχει και η άποψη ότι το σχέδιο «Ηρακλής» θα μπορέσει να εφαρμοσθεί τον επόμενο χρόνο, άρα δεν υπάρχει λόγος να ιδρυθεί τώρα bad bank.
- Οι τράπεζες είναι διστακτικές, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι η μεταφορά των δανείων στην bad bank σε τιμή που θα είναι αποδεκτή από την Κομισιόν, δηλαδή σε αρκετά χαμηλή τιμή, θα προκαλέσει κεφαλαιακά «χτυπήματα» και οι απώλειες κεφαλαίων θα είναι δύσκολο να καλυφθούν, ενώ θα υπάρχει ο κίνδυνος να υποστούν ζημιές οι παλαιοί μέτοχοι. Πάντως, όπως έγραψε η JP Morgan μετά από μια συζήτηση με αρμόδιο στέλεχος της ΤτΕ, η κεντρική τράπεζα διαβεβαιώνει ότι το σχέδιο θα είναι φιλικό προς τους μετόχους.
Παρά τις δυσκολίες, η ΤτΕ φαίνεται αποφασισμένη να συνεχίσει να πιέζει προς όλες τις κατευθύνσεις για την υλοποίηση του σχεδίου, καθώς, όπως δήλωσε ο Γιάννης Στουρνάρας πριν από λίγες ημέρες στους FT, «το δίδαγμα από την (σ.σ.: προηγούμενη) κρίση είναι ότι μόνο με μια bad bank μπορείς γρήγορα να ξεφορτωθείς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Θα μπορούσε αυτό να γίνει σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο, αλλά θα πρέπει να γίνει γρήγορα».