Ιστορικό περίπατο μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος διοργανώνει αύριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η δημοτική κίνηση «Η πόλη ανάποδα».
Ο τρίωρος περίπατος, με τον τίτλο «Από τις γειτονιές των ανθρώπων, στους μαρτυρικούς τόπους», γίνεται με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Ολοκαυτώματος και Πρόληψης Εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας. Θα ξεκινήσει στις 12 το μεσημέρι από τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό και θα καταλήξει στην πλατεία Ελευθερίας. Την επιμέλεια έχει ο Γιάννης Γκλαρνέντατης.
Όπως επισημαίνει η δημοτική κίνηση, «φέτος συμπληρώνονται 81 χρόνια από την εξόντωση των Εβραίων συμπολιτών μας από τους ναζί κατακτητές στα στρατόπεδα θανάτου που ξεκίνησε με το πρώτο τρένο του θανάτου στις 15 Μαρτίου του 1943 κι ολοκληρώθηκε στις 10 Αυγούστου του ίδιου έτους με την τελευταία σιδηροδρομική αποστολή.
Δυο περίπου χρόνια αργότερα, στις 27 Ιανουαρίου 1945, τμήματα του σοβιετικού στρατού φτάνουν στο Άουσβιτς και βρίσκουν 7.000 αποστεωμένους κρατούμενους που δεν είχαν συρθεί μαζί με τους υπόλοιπους στις «πορείες θανάτου» που οργάνωσαν οι ναζιστικές δυνάμεις κατά την υποχώρησή τους. Πριν λίγα χρόνια αυτή η ημερομηνία ανακηρύχθηκε ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος και πρόληψης των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Θύματα, που υπολογίζονται σε πάνω από 6.000.000 (Εβραίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αλλά και Τσιγγάνοι, Πολωνοί, κομμουνιστές, Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου, κρατούμενοι από την υπόλοιπη κατεχόμενη Ευρώπη, ομοφυλόφιλοι, μάρτυρες του Ιεχωβά, ανάπηροι, ψυχικά ασθενείς κ.α.). Η Θεσσαλονίκη ήταν από τις πόλεις που πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος κατά το Ολοκαύτωμα.
Το 1935 ζούσαν περίπου 60.000 Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη, με τους περισσότερους να ανήκουν στα λαϊκά κοινωνικά στρώματα. Παρόλη τη μείωση του πληθυσμού τους από την αρχή του αιώνα, τα πλήγματα από τις πυρκαγιές και τις αντισημιτικές επιθέσεις εναντίον τους (Κάμπελ), εξακολουθούσαν να κατέχουν μια σημαντική θέση στην κοινωνία της πόλης, συμμετέχοντας σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής και στους κοινωνικούς αγώνες. Δυστυχώς, η έλευση των Ναζί θα τα ανέτρεπε όλα αυτά με τραγικό τρόπο.
Οι πρώτες στρατιωτικές φάλαγγες των Γερμανών μπήκαν στη Θεσσαλονίκη στις 9 Απριλίου 1941. Οι διωγμοί ξεκίνησαν με το «Μαύρο Σάββατο» (11 Ιουλίου 1942), όταν όλοι οι άντρες Εβραίοι ηλικίας από 18 έως 45 διατάχθηκαν να παρουσιαστούν στην πλατεία Ελευθερίας για να επιστρατευτούν για καταναγκαστική εργασία. Τη συγκεκριμένη μέρα, 6.000-7.000 απ’ αυτούς συγκεντρώθηκαν μαζί κάτω από τον καυτό ήλιο μέχρι το απόγευμα, περικυκλωμένοι από στρατιώτες με αυτόματα όπλα. Πολλοί στάλθηκαν αμέσως σε περιοχές που τις μάστιζε η ελονοσία, όπου δούλευαν δέκα ώρες την ημέρα με πολύ λίγο φαγητό. Μέσα σε δέκα εβδομάδες το 12% από αυτούς που οδηγήθηκαν εκεί, είχε πεθάνει.
Τελικά, μετά από μια περίοδο όλο και βαρύτερων μέτρων εις βάρος τους, 43.850 Εβραίοι μεταφέρθηκαν από τη Θεσσαλονίκη σε στρατόπεδα θανάτου στην Πολωνία, με τη συντριπτική πλειοψηφία τους να χάνουν τη ζωή τους. Πολύ λίγοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης βρήκαν καταφύγιο στη γύρω ύπαιθρο, προσχωρώντας στην αντίσταση, ή έφυγαν στην Αθήνα, όπου σώθηκε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του εβραϊκού πληθυσμού.
Ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη είναι πάντα μακρύς κι επίμονος κι έχουμε αποφασίσει να βαδίσουμε αυτόν τον δρόμο καλώντας σας μαζί μας.»