Ολοένα και μεγαλύτερη «στροφή» στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση, προσπαθώντας να ακολουθήσει το «ρεύμα» που θέλει ολοένα και περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες να καταναλώνουν βιολογικά τρόφιμα.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο έως το 2030 να καλλιεργεί τουλάχιστον το 25% της γεωργικής γης με βιολογικές μεθόδους, ενώ παράλληλα στοχεύει και στη σημαντική αύξηση της βιολογικής ιχθυοκαλλιέργειας.
Για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βιολογική παραγωγή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει κάθε χρόνο την «Hμέρα Bιολογικής Παραγωγής» της ΕΕ, όπου και δίδονται βραβεία αριστείας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας βιολογικών τροφίμων. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 23 Σεπτεμβρίου, ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας, ημέρα που συμβολίζει την ισορροπία μεταξύ γεωργίας και περιβάλλοντος που ταιριάζει απόλυτα στη βιολογική παραγωγή.
«Η 23η Σεπτεμβρίου, Ημέρα Βιολογικής Παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μας δίνει την ευκαιρία να επαναλάβουμε για μια ακόμη φορά τη στήριξη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα βιολογικά προϊόντα και στους βιοκαλλιεργητές» ανέφερε σε δήλωσή του στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας προσθέτοντας πως «η βιολογική παραγωγή στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στην ιχθυοκαλλιέργεια και στη μελισσοκομία, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί την επιστροφή στη φύση και στην αγνότητα. Αποτελεί, όμως, και τη λογική στην παραγωγή καθώς κι ένα ισχυρό στοιχείο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα».
Όπως επισήμανε ο ίδιος «ως κυβέρνηση δίνουμε προτεραιότητα στην βιολογική παραγωγή. Αναπτύσσουμε συγκεκριμένες πολιτικές δράσεις στήριξης της βιολογικής παραγωγής, γιατί πιστεύουμε ότι είναι ένας τομέας που η Ελλάδα μπορεί να καταστεί πρωτοπόρα. Μέσα από το ΠΑΑ υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα που έχει εφαρμοσθεί μέχρι σήμερα στη χώρα μας, ύψους 700 εκατ. ευρώ, ενώ σύντομα θα προκηρυχθεί και νέο πρόγραμμα, άνω των 280 εκατ. ευρώ, αποκλειστικά για νέους παραγωγούς. Ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουμε τα 285 εκατ. ανά έτος των "οικολογικών σχημάτων", από την Ενιαία Ενίσχυση».
Επιπλέον, ο αρμόδιος υπουργός σημείωσε ότι στόχος είναι η ενίσχυση των προϊόντων «που έχουν προστιθέμενη αξία, τα οποία μπορούν να εξαχθούν στο εξωτερικό, να φέρουν πρόσθετο εισόδημα στους παραγωγούς και στη χώρα και ταυτόχρονα να γίνουν οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ελλάδας στα πέρατα της γης. Η χώρα μας, λόγω των ιδιαιτεροτήτων, εδαφολογικών, κλιματολογικών, αλλά και της βιοποικιλότητας που διαθέτει, μπορεί να γίνει πρωτοπόρα στην Ευρώπη στα βιολογικά. Και, φυσικά, είναι επιβεβλημένη η σύνδεση της βιολογικής παραγωγής μας με τον τουρισμό».
Και κατέληξε «προσωπικά, πιστεύω πολύ στα βιολογικά προϊόντα. Είναι το μέλλον για την πατρίδα μας και την παραγωγή στον πρωτογενή τομέα, αλλά και ο πυλώνας της προσπάθειας που έχουμε ξεκινήσει για ουσιαστική ταύτιση των προϊόντων της ελληνικής γης με την ποιότητα και την υψηλή διατροφική αξία».
Στις 23 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην Πλατεία Συντάγματος θα πραγματοποιηθεί από τις 9 το πρωί έως τις 3 το μεσημέρι εκδήλωση όπου όσοι βρεθούν εκεί θα ενημερώνονται για τη σημασία της παραγωγής και κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων, θα διανεμηθούν τσάντες με προωθητικό υλικό και δείγματα βιολογικών προϊόντων, ενώ θα γίνει και έκθεση βιολογικών προϊόντων και διανομή έτοιμων βιολογικών γευμάτων μέσω υπηρεσίας catering.
Η εορταστική εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον αυτοδιαχειριζόμενο φορέα των αγορών παραγωγών βιολογικών προϊόντων Αθήνας, η οποία είναι θεσμοθετημένη αγορά από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Επίσης, στη Θεσσαλονίκη στις 25 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί παρόμοια εκδήλωση και στην Πλατεία Αριστοτέλους. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τον αυτοδιαχειριζόμενο φορέα των αγορών παραγωγών βιολογικών προϊόντων Θεσσαλονίκης, η οποία είναι θεσμοθετημένη αγορά από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το 2014 έως και το 2022 οι εκτάσεις που έχουν «χαρακτηριστεί» ως βιολογικές έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, φτάνοντας από τα 3.628.250 στρέμματα το 2014, στα 9.248.520 στρέμματα το 2022.
Σε ό,τι αφορά στη κτηνοτροφία τα καταμετρημένα ζώα που έχουν ενταχθεί ως βιολογικά, ανέρχονται σε 2,8 εκατομμύρια. Από αυτά, το 67,3% αφορά στα πρόβατα, το 19,6% στις κατσίκες και το 6,6% στις κότες, ενώ ακολουθούν με 6,4% οι αγελάδες και με 0,1% οι χοίροι.
Έντονο είναι το ενδιαφέρον των παραγωγών για τα βιολογική γεωργία. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τους 23.429 αγρότες το 2012 μέσα σε δέκα χρόνια (2022) έχουν φτάσει τους 60.993.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και οι στόχοι
Η χώρα μας και συγκεκριμένα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης, έχει εκπονήσει ένα εθνικό σχέδιο δράσης, προσαρμοσμένο στην εθνική μας στρατηγική για τον τομέα καθώς και στις ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας μας.
Σκοπός είναι η αύξηση της παραγωγής βιολογικών προϊόντων, η προώθηση των βιολογικών προϊόντων και η τόνωση της κατανάλωσης. Στόχος από την άλλη είναι ο διπλασιασμός του ποσοστού των καλλιεργούμενων εκτάσεων που εφαρμόζουν τη βιολογική γεωργία αλλά και η ανάπτυξη των τομέων της βιολογικής κτηνοτροφίας και της βιολογικής υδατοκαλλιέργειας.
Και οι δυο παραπάνω τομείς, έχουν σημαντικές προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης για τη χώρα μας.
Οι δράσεις
Για την ανάπτυξη του τομέα της βιολογικής γεωργίας, υπάρχουν διάφορες δράσεις, κυρίως μέσω παρεμβάσεων των άμεσων ενισχύσεων και της αγροτικής ανάπτυξης.
Συγκεκριμένα:
- Το οικολογικό σχήμα τα βιολογικής γεωργίας, παρέμβαση Π1-31.9 το οποίο αγορά στη διατήρηση των μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφία.
Μεταξύ άλλων συμβάλει στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σ' αυτήν, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών πόρων (νερό, έδαφος, αέρας κλπ), τη μείωση της χημικής εξάρτησης, στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, στην ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και στη διατήρηση των οικοτόπων και των τοπίων.
Το ύψος των ενισχύσεων για τις επιλέξιμες καλλιέργειες/εκτροφές ανέρχονται σε 235 εκατ. ευρώ καθ' έτος. Στόχος των ενισχύσεων είναι η κάλυψη της αύξησης του κόστους παραγωγής, η μείωση της παραγωγής λόγω της εφαρμογής της βιολογικής γεωργίας, ανά καλλιέργεια/ εκτροφή και το κόστος πιστοποίησης.
- Η παρέμβαση Π3-70-2.1 η οποία αφορά στις ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους (νεοεισερχόμενοι στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία) του (ΣΣ ΚΑΠ) της Ελλάδας. Όπως έχει αναφερθεί, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα εκδώσει πρόσκληση για νέο μέτρο για βιολογικά, στόχος του οποίου θα είναι η εφαρμογή συμβατικών καλλιεργειών σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους.
Επιπλέον, επιδιώκεται η ενθάρρυνση των αγροτών για συμμετοχή τους σε φιλοπεριβαλλοντικά συστήματα, «απαντώντας» έτσι στη ζήτηση της κοινωνίας για τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών και ασφαλών προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας για τους καταναλωτές παρέχοντάς τους οικονομική στήριξη.
Το συνολικό ύψος της ενίσχυσης θα ανέρχεται σε 96 εκατ. ευρώ για κάθε έτος, και το πρόγραμμα θα είναι τριετούς διάρκειας.
- Τέλος, η παρέμβαση Π3-70-1.6 η οποία αφορά στις ενισχύσεις για την ανάληψη πρόσθετων γεωργο-περιβαλλοντικών υποχρεώσεων από τους μελισσοκόμους για την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν δηλωμένα τα μελισσοσμήνη τους στην ΕΑΤ του 2024 αλλά και στο Εθνικό Μελισσοκομικό Μητρώο.
Οι δεσμεύσεις θα είναι εξαετούς διάρκειας, με το πρώτο έτος να αφορά στη μετατροπή και τα επόμενα πέντε στη διατήρηση της βιολογικής μελισσοκομίας. Ο συνολικός προϋπολογισμός αυτής της δράσεις φτάνει τα 18,8 εκατ. ευρώ.
Δικαιούχοι θα είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών που δεν έχουν συμμετάσχει σε προηγούμενο πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.