Με μια πρόσφατη απόφαση του πρώην υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Νότη Μηταράκη, καταργείται από 1/1/2020 η «έκπτωση» 50% που είχαν στις εισφορές κλάδου κύριας σύνταξης οι μητέρες κατά το πρώτο 12μηνο μετά τον τοκετό. Την σχετική καταγγελία έκανε η πρώην υπουργός Εργασίας και βουλευτής Επικρατείας της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Έφη Αχτσιόγλου, σχολιάζοντας πως «η απόφαση αυτή μειώνει σημαντικά για δώδεκα μήνες το εισόδημα των οικογενειών που αποκτούν παιδιά. Πριν λίγες μέρες ψηφίστηκε το επίδομα γέννησης, ωστόσο, το υπουργείο Εργασίας είχε φροντίσει να το αφαιρέσει κρυφά και προκαταβολικά από τις οικογένειες».
Η επίμαχη απόφαση του σημερινού υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής δημοσιεύτηκε στις 14 του περασμένου Ιανουαρίου. Ερμηνεύοντας άρθρα του νόμου Κατρούγκαλου, καταργεί από 1/1/2020 την έκπτωση η οποία είχε προβλεφθεί από το 2008 για τις εργαζόμενες, νέες μητέρες, αναφέροντας μάλιστα και τις δυο εγκυκλίους της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας, με τις οποίες είχε δοθεί διαφορετική ερμηνεία στον νόμο και είχε διατηρηθεί η έκπτωση μετά το 2017.
Αναλυτικά με τον νόμο 3655 του 2008, προβλέφθηκε η καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών για κύρια σύνταξη, από γυναίκες ασφαλισμένες σε πρώην φορείς κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας του πρώην Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας (σήμερα Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων), κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης που ακολουθεί τον μήνα του τοκετού ή κατά το δωδεκάμηνο που έπεται της λήξης της επιδότησης λόγω λοχείας. Στην πράξη, η διάταξη αυτή του 2008 έδινε την δυνατότητα στις γυναίκες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και αποκτούσαν παιδί να καταβάλλουν για 12 μήνες μετά τον τοκετό εργατική εισφορά για κλάδο σύνταξης 3,335% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους αντί του προβλεπόμενου 6,67% (έκπτωση 50%).
Με προηγούμενο νόμο, τον 3227 του 2004, είχαν προβλεφθεί ειδικές ρήτρες και για τις αγρότισσες μητέρες. Ειδικότερα είχε προβλεφθεί η απαλλαγή για ένα έτος από την καταβολή εισφορών κύριας σύνταξης, υγειονομικής περίθαλψης και Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ) των γυναικών, ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ, για κάθε παιδί που αποκτούν πλέον του ενός (δηλαδή για το δεύτερο και κάθε επόμενο παιδί).
Μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (12/5/2016) και με την εγκύκλιο Φ.80000/οικ. 61327/1484/ 2016, η οποία εκδόθηκε στις 30/12/2016 για την εφαρμογή του νέου συστήματος εισφορών από 1/1/2017 προβλέφθηκε η διατήρηση της έκπτωσης κατά 50% των εισφορών των μητέρων το πρώτο 12μηνο απασχόλησης που ακολουθεί τον μήνα του τοκετού. Με την ίδια εγκύκλιο εφαρμόστηκε η ίδια έκπτωση (50% στην εργατική εισφορά κύριας σύνταξης) και στις αγρότισσες προερχόμενες από τον πρώην ΟΓΑ, ενώ καταργήθηκαν οι ειδικές ρυθμίσεις του νόμου 2004. Με νέα εγκύκλιο τον Μάιο του 2019 διευκρινίστηκε πως η έκπτωση αφορά μισθωτούς και μη μισθωτούς και συνεπώς καταλαμβάνει και τις γυναίκες που δουλεύουν με «μπλοκάκι» αλλά ασφαλίζονται ως οιονεί μισθωτοί στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του άρθρου 39 παρ. 9 του νόμου Κατρούγκαλου.
Η πρόσφατη εγκύκλιος Μηταράκη, αντίθετα, αναφέρει πως εφόσον οι ρυθμίσεις των νόμων του 2004 και του 2008 δεν έχουν συμπεριληφθεί στα επίμαχα άρθρα του νόμου Κατρούγκαλου «δεν έχουν εφαρμογή από 1/1/2017». Ωστόσο, «κατ' εφαρμογή των αρχών της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου» και δεδομένου ότι με τις δυο προγενέστερες εγκυκλίους του 2016 και του 2019 δόθηκαν οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες εξακολουθεί να εφαρμόζεται η έκπτωση και μετά την 1/1/2017 «η ισχύς των οδηγιών που δίδονται με την παρούσα θα ξεκινήσει την 1/1/2020». Σύμφωνα μάλιστα με την εγκύκλιο Μηταράκη, «τυχόν ποσά που δεν έχουν καταβληθεί από ασφαλισμένες κατ' εφαρμογή του άρθρου 141 παρ. 2 του ν.3655/2008 και αφορούν σε χρονικό διάστημα από 1/1/2017 μέχρι 31/12/2019 δεν αναζητούνται».
Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Εργασίας, η επίμαχη εγκύκλιος της 14ης Ιανουαρίου εξετάζεται να αποσυρθεί.