Έπειτα από δυόμισι χρόνια και πάνω από 2 τρισ. ευρώ ποσοτικής χαλάρωσης, τα «γεράκια» της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής «περικυκλώνουν» τον Μάριο Ντράγκι, φέρνοντας επιτακτικά στο τραπέζι τη συζήτηση για τερματισμό του QE. Ήδη την προηγούμενη εβδομάδα, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) άρχισε να προετοιμάζει το έδαφος για τη σκληρή διαπραγμάτευση που πρόκειται να ακολουθήσει, δηλώνοντας ότι οι αποφάσεις είναι «πολλές, πολύπλοκες και ενέχουν κινδύνους» και ότι το «μεγαλύτερο μέρος» τους πιθανότατα θα ληφθεί τον Οκτώβριο.
Φαίνεται ότι ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης δεν έχει πλέον πολλές επιλογές, αφού τα πέντε «γεράκια» της ΕΚΤ (Γενς Βάιντμαν, Υβ Μερς, Σαμπίνε Λότενσλέγκερ, Έρκι Λιικάνεν, Άρντο Χάνσον και Έβαλντ Νοβότνι) τον έχουν «στριμώξει», συνεπικουρούμενοι και από τον επικεφαλής της Deutsche Bank, Τζον Κράιαν.
Μετά τη συνεδρίαση της ΕΚΤ την προηγούμενη εβδομάδα, ο επικεφαλής της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν –ο οποίος τασσόταν ανέκαθεν κατά του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης- προειδοποίησε ότι η κεντρική τράπεζα δεν πρέπει να χάσει την κατάλληλη στιγμή για να αλλάξει την πολιτική της.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις των άλλων «γερακιών» στη διάρκεια των τελευταίων ημερών. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Φινλανδίας, Έρκι Λιικάνεν γνωστοποίησε ότι τον Οκτώβριο θα συζητηθούν κρίσιμα θέματα του QE, όπως το μήκος του προγράμματος και το μέγεθος των μηνιαίων αγορών.
To μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Υβ Μερς ανέφερε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο «δεν πιστεύει ότι πρέπει να επαναφέρουμε τα πράγματα στο μηδέν, καθώς υπάρχει ακόμα λίγη πίεση στις τιμές». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου θα δούμε πόσο πρέπει να προσαρμοστούν τα εργαλεία μας με βάση τα νέα δεδομένα και το πόσο βέβαιοι είμαστε ότι μπορούμε να αποσύρουμε την υποστήριξη προς την οικονομία».
Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας και μέλος του Δ.Σ της ΕΚΤ, Άρντο Χάνσον, έγραψε σε άρθρο του για το οικονομικό φόρουμ Eurofi ότι «τα ποσοστά πληθωρισμού σταδιακά αυξάνονται, γεγονός που μας επιτρέπει να μειώσουμε τα ποσά των μηνιαίων αγορών τίτλων». Ο ίδιος πρότεινε ο κύριος παράγοντας στη στάση πολιτικής στο μεσοπρόθεσμο διάστημα να είναι το «απόλυτο επίπεδο πλεονάζουσας ρευστότητας» και όχι η αλλαγή στον ισολογισμό.
Το γνωστό «γεράκι» της ΕΚΤ Έβαλντ Νοβότνι, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Αυστρίας, τόνισε την ανάγκη η στρατηγική να είναι καλά σχεδιασμένη, «σταδιακή», σαφής και συνεπής.
Ο διοικητής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, Κλάους Νοτ προειδοποίησε ότι «η παρατεταμένη νομισματική χαλάρωση έρχεται με μειωμένες αποδόσεις, ειδικά σε ένα κλίμα πολύ χαμηλών επιτοκίων».
Η Σαμπίνε Λότενσλέγκερ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, τόνισε ότι «η οικονομία στην ευρωζώνη βελτιώνεται και υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την ενίσχυση του πληθωρισμού σταθερά προς τον στόχο μας. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις εγκαίρως».
Ξεκάθαρα υπέρ του «tapering» τάχθηκε για μία ακόμη φορά ο επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας της Γερμανίας, Τζον Κράιαν, λέγοντας σε τραπεζικό συνέδριο στη Φρανκφούρτη ότι «η εποχή του φθηνού χρήματος στην Ευρώπη πρέπει να τελειώσει, παρά το ισχυρό ευρώ».
Οι πρώτες κινήσεις του «tapering»
H Citigroup εκτιμά ότι η προετοιμασία του εδάφους για τερματισμό του QE από την ΕΚΤ θα επικεντρωθεί στην επανεπένδυση του κεφαλαίου, την σημαντική καθυστέρηση των επόμενων αγορών ομολόγων και του timing της πρώτης αύξησης των επιτοκίων, δεδομένων των σημερινών περιορισμών που υπάρχουν στις περαιτέρω αγορές.
Η αμερικανική τράπεζα θεωρεί μάλλον απίθανο η ΕΚΤ να προχωρήσει σε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής σύντομα, αλλά εκτιμά ότι θα σταματήσει να αυξάνει τα ομόλογα που διατηρεί στον ισολογισμό της.
Οι προβλέψεις των οικονομολόγων της Barclays, της Deutsche Bank και της Pictet συμφωνούν ότι οι αγορές τίτλων θα μειωθούν σε 35 - 40 δισ. ευρώ το μήνα μέχρι τον Ιούνιο. Η Pictet προβλέπει ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων θα ολοκληρωθεί σταδιακά μέχρι τα τέλη του 2018.