Αρχίζει το crash test για τράπεζες και δανειολήπτες με τα δάνεια που έχουν περάσει σε αναστολή λόγω της πανδημίας, καθώς από τις αρχές του νέου έτους αρχίζουν να λήγουν τα περισσότερα από τα δάνεια που τέθηκαν σε αναστολή λόγω της πανδημίας και το μεγάλο στοίχημα για τις τράπεζες είναι να συγκρατήσουν τη μετατροπή μεγάλου αριθμού δανείων σε «κόκκινα», προσθέτοντας νέα προβληματικά δάνεια στους ισολογισμούς, λίγο πριν την έναρξη του δύσκολου, ευρωπαϊκού stress test τον Μάρτιο.
Εξαρχής οι τράπεζες σχεδίαζαν να προσφέρουν διευκολύνσεις στους δανειολήπτες που δεν θα μπορούν να επανέλθουν σε κανονική εξυπηρέτηση των δανείων τους μετά την αναστολή, αλλά ο σχεδιασμός αυτός περιπλέκεται μετά και το δεύτερο lockdown, που κράτησε κλειστές χιλιάδες επιχειρήσεις για ένα δίμηνο, προκάλεσε σε άλλες μεγάλη πτώση τζίρου και άσκησε νέα πίεση στα εισοδήματα χιλιάδων εργαζομένων, που βρέθηκαν εκ νέου σε αναστολή της εργασιακής τους σύμβασης.
Το σχέδιο των τραπεζών για τα δάνεια σε αναστολή, στις περιπτώσεις που θα δηλώνεται από τους δανειολήπτες αδυναμία κανονικής εξυπηρέτησης με βάση την αρχική μηνιαία δόση, προβλέπει σημαντικές εκπτώσεις στο ύψος της μηνιαίας δόσης, από 40% έως 60% και για χρονική περίοδο που θα μπορεί να φθάνει και το ένα έτος. Η διαδικασία για την παροχή αυτών των διευκολύνσεων δεν θα είναι αυτόματη και δεν θα παρέχονται οι ίδιες διευκολύνσεις σε όλους, αλλά θα εξετάζεται κάθε περίπτωση ξεχωριστά και θα λαμβάνεται, σύμφωνα με πληροφορίες, πολύ σοβαρά υπόψη ως κριτήριο η επίδραση που είχε το δεύτερο lockdown σε κάθε επιχείρηση.
Υψηλός βαθμός δυσκολίας
Η άσκηση αυτή θα έχει υψηλό βαθμό δυσκολίας για τις τράπεζες, ιδιαίτερα όσον αφορά την επίτευξη του τελικού στόχου που έχουν θέσει οι διοικήσεις. Οι προβλέψεις που έχουν διατυπώσει, πριν φανούν οι συνέπειες του δεύτερου lockdown, ανέφεραν ότι από τα δάνεια που έχουν τεθεί σε αναστολή, συνολικού ύψους άνω των 20 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 4 δισ. αποτελούν δάνεια που ήδη κατατάσσονταν στα μη εξυπηρετούμενα, αυτά που τελικά θα «κοκκινίσουν» δεν θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει διατυπώσει πολύ λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις, εκτιμώντας ότι τα «κόκκινα» δάνεια θα αυξηθούν κατά 8 - 10 δισ. ευρώ, μια εκτίμηση που υποστηρίζει και την πρότασή της για ίδρυση bad bank, προκειμένου να απορροφηθούν με ταχύτητα και τα νέα «κόκκινα» δάνεια από την πανδημία.
Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες καλούνται να κάνουν με μεγάλη προσοχή τη διαχείριση απωλειών που θεωρούνται βέβαιες και το μόνο ερώτημα αφορά το ύψος τους: στην πραγματικότητα, δεν έχουν την επιλογή να ακολουθήσουν αυστηρή πολιτική έναντι των δανειοληπτών μετά τη λήξη των αναστολών, αλλά θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγουν την εγγραφή νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, που συνεπάγεται πλήρη σχηματισμό προβλέψεων. Η παροχή διευκολύνσεων θα μειώσει αρκετά τις προβλέψεις που θα χρειασθεί να σχηματίσουν, αν και θα χρειασθεί και σε αυτή την περίπτωση να σχηματίσουν προβλέψεις.
Οι εκτιμήσεις των τραπεζών
Πάντως, προς το παρόν οι τραπεζίτες εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι για τις απώλειες που θα «γράψουν» οι τράπεζες από τα δάνεια σε αναστολή. Κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων 9μήνου, ο διευθύνων σύμβουλος της Τρ. Πειραιώς, Χρ. Μεγάλου, είχε τονίσει ότι από τα πρώτα δάνεια των οποίων έληξε η αναστολή, το 75% επανήλθαν σε κανονική εξυπηρέτηση. Αντίστοιχα, τα κορυφαία στελέχη της Eurobank είχαν εκτιμήσει, με βάση τα στοιχεία του 9μήνου, ότι μόνο το 1/5 των δανείων που έχουν βρεθεί σε αναστολή, ύψους 1 έως 1,2 δισ. ευρώ.
Αυτές, όμως, ήταν οι εκτιμήσεις που γίνονταν πριν το απρόσμενα μεγάλο, δεύτερο lockdown, που έπληξε με μεγάλη δριμύτητα κυρίως τις επιχειρήσεις του εμπορίου και της εστίασης. Τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί αυξάνουν την αγωνία για τα δάνεια που θα πρέπει να περάσουν σε κανονική εξυπηρέτηση μετά την αναστολή, χωρίς να είναι δυνατό, στην παρούσα φάση, να εκτιμηθεί με ακρίβεια ο αριθμός των επιχειρήσεων και νοικοκυριών που θα δηλώσουν αδυναμία κανονικής εξυπηρέτησης.