Τον ενθουσιασμό για την κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία διαδέχεται η ανησυχία για την πρακτική υλοποίηση του εγχειρήματος: Γιατί καθυστερεί τόσο πολύ το Ταμείο Ανάκαμψης για την ευρωπαϊκή οικονομία;
Στα τέλη Ιουλίου η ατμόσφαιρα στις Βρυξέλλες ήταν πανηγυρική: Μετά από πολύν καιρό οι «27» είχαν καταλήξει σε κατ' αρχήν συμφωνία για ένα Ταμείο Ανάκαμψης άνω των 700 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα ανακουφίσει την ευρωπαϊκή οικονομία στην προσπάθειά της να ορθοποδήσει μετά την πανδημία.
Η σχετική γαλλογερμανική πρωτοβουλία που αργότερα αποτυπώθηκε στην πρόταση της Κομισιόν, είχε επιτέλους γίνει αποδεκτή από τους Ευρωπαίους ηγέτες - ακόμη και από τους «φειδωλούς» με πρωταγωνιστή την Ολλανδία. Με την υποσημείωση ωστόσο ότι τα περισσότερα χρήματα, περίπου 390 δισ. ευρώ, θα είναι δάνεια και όχι απευθείας επιχορηγήσεις και ότι το Ταμείο θα συνδεθεί με τον πολυετή κοινοτικό προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027.
Λίγους μήνες αργότερα τον ενθουσιασμό διαδέχεται η προσγείωση στην πραγματικότητα. Εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν αναμένονται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021, αν και η πανδημία όχι μόνο δεν έχει υποχωρήσει, αλλά ήδη απειλεί με «δεύτερο κύμα».
Που οφείλεται η καθυστέρηση; Μία εκτίμηση από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρη Παπαδημούλη:
«Πρώτον, δεν έχουν ετοιμαστεί ακόμη τα νομικά κείμενα για την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης. Δεύτερον, το Συμβούλιο αρνείται ουσιαστικά να αναζητήσει λογικό συμβιβασμό με το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο ζητά πιο φιλόδοξο πολυετή προϋπολογισμό, για να μην κινδυνεύσουν κρίσιμα προγράμματα από υποχρηματοδότηση.
Θέλει επίσης έναν δεσμευτικό οδικό χάρτη για τους ίδιους πόρους της ΕΕ, χωρίς τους οποίους το Ταμείο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί, έναν μηχανισμό για τον σεβασμό του κράτους δικαίου ως προϋπόθεση για την εκταμίευση και επίσης μία δυνατότητα ελέγχου και εποπτείας».
Πρόβλημα τα δημοσιονομικά
Ακολουθώντας τη γενικότερη καθυστέρηση, οι ελληνικές προτάσεις για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν αναμένονται πριν από τα μέσα Οκτωβρίου. Το ζήτημα όμως είναι αν θα υπάρχει η δυνατότητα να καλυφθεί η αναγκαία συμμετοχή από εθνικούς πόρους
Οπως επισημαίνει ο κ. Κύρτσος,
«τα δημοσιονομικά δεν πάνε καλά. Στο πρώτο επτάμηνο του 2020 έχουμε έλλειμμα αντίστοιχο με εκείνο που είχαμε στο πρώτο επτάμηνο του 2010. Αν μη τι άλλο, υπάρχει κίνδυνος να μην μπορούμε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας όσον αφορά τη συμπληρωματική χρηματοδότηση. Δεν μπορούμε βέβαια να περιμένουμε 100% χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια...».
* Από την Deutsche Welle