Το ότι ο τουρισμός αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία είναι δεδομένο.
Μάλιστα, όπως αναδείχθηκε σε πρόσφατη σύσκεψη του πρωθυπουργού με την ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, φέτος αναμένεται πως θα ακολουθήσει μία καλή τουριστική χρονιά.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έδειξε ωστόσο ο πρωθυπουργός για τους εργαζόμενους του κλάδου επισημαίνοντας πως «πρέπει να συμμετέχουν στην αναπτυξιακή δυναμική του κλάδου. Αυτό –όπως είπε- δεν σημαίνει μόνο καλύτερες απολαβές, σημαίνει και απαρέγκλιτη τήρηση των όρων της εργατικής νομοθεσίας».
Έσπευσε δε να τονίσει ότι φέτος το καλοκαίρι θα διενεργηθούν αυστηροί έλεγχοι ενώ δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό κανένα φαινόμενο κατάχρησης της ισχύος του εργοδότη εις βάρος των εργαζόμενων στον ελληνικό τουρισμό».
Ποια είναι όμως η πραγματική κατάσταση που βιώνουν οι εργαζόμενοι στον συγκεκριμένο κλάδο, οι περισσότεροι από τους οποίους τα δύο προηγούμενα χρόνια της πανδημίας βρέθηκαν αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας;
«Για τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις» έκανε λόγο την περασμένη εβδομάδα ο επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΤΕ Ανδρέας Ανδρεάδης.
Σύμφωνα με ανάρτησή του στο twitter, ο κ. Ανδρεάδης έκανε λόγο για πάνω 50.000 κενές θέσεις εργασίας που κυρίως εντοπίζονται στον επισιτισμό (κουζίνα & service), και ζήτησε να δοθούν άμεσα λύσεις καθώς « ο ποιοτικός τουρισμός μας κινδυνεύει!»
Ωστόσο, μια εντελώς διαφορετική εκδοχή παρουσίασε μιλώντας στο Σin o πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό, Γιώργος Χότζογλου.
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος των εργαζομένων προσυπογράφει την εκτίμηση για χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας τις οποίες όμως αποδίδει στις κακές συνθήκες εργασίας και στην απουσία κρατικής στήριξης κατά την περίοδο της ανεργίας.
Εκτιμά δε ότι το φαινόμενο αποχώρησης εργαζομένων από τον κλάδο θα διευρυνθεί αν δεν υπάρξουν παρεμβάσεις ενώ επισημαίνει και το φαινόμενο της διαρροής εργαζομένων στο εξωτερικό όπου οι μισθοί είναι πολύ καλύτεροι όπως λέει.
Ειδικότερα κ. Χότζογλου μιλά για εκτεταμένη παραβατικότητα στον κλάδο εκ μέρους των εργοδοτών, μειωμένες αποδοχές, υποδηλωμένη και μαύρη εργασία ενώ εμφανίζεται λάβρος κατά της κυβέρνησης για ελλιπή στήριξη των εργαζομένων τόσο σε ό,τι έχει να κάνει με τη διάρκεια των επιδομάτων εργασίας όσο και με την απουσία ελέγχων για την εργοδοτική παραβατικότητα.
Καταγγέλλει τέλους τους αρμόδιους υπουργούς ότι απουσιάζουν από τον διάλογο με τους εργαζόμενους καθώς -όπως ισχυρίζεται- δεν έχουν δεχθεί να συναντήσουν τους εκπροσώπους τους και να ακούσουν τα προβλήματά του.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Γιώργος Χότζογλου στην Έλλη Κομνηνού:
Η τουριστική σεζόν σύμφωνα με την κυβέρνηση και φορείς του κλάδου ξεκινάει με καλούς οιωνούς. Ωστόσο, διαπιστώνονται ελλείψεις σε προσωπικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλευρά των εργοδοτών κάνει λόγο για 50.000 κενές θέσεις εργασίας. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για το πρόβλημα;
Προσυπογράφουμε κι εμείς την εκτίμηση για τις 50.000 κενές θέσεις εργασίας, όντως λείπουν 50.000 εργαζόμενοι από τον κλάδο αυτήν τη στιγμή, όμως αυτό έχει λογική εξήγηση που περιλαμβάνει τρεις άξονες:
Ο πρώτος έχει να κάνει με το γεγονός ότι πολλοί συνάδελφοί μας δεν άντεξαν τον εμπαιγμό από την κυβέρνηση, δύο χρόνια τώρα, με τις αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, των πεντακοσίων ευρώ τις οποίες παίρναμε κάθε 40-45 ημέρες και με τα επιδόματα ανεργίας των 400 ευρώ τα οποία περιμέναμε να παραταθούν και τελικά δεν παρατάθηκαν. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορεί κάποιος να ζήσει την οικογένειά του με 400 και 500 ευρώ. Έτσι, πολλοί ήταν εκείνοι που αποχώρησαν από τον κλάδο μας και στραφήκαν σε άλλους προκειμένου να έχουν ένα εισόδημα 12 μήνες τον χρόνο.
Η δεύτερη υποπερίπτωση είναι ότι πολλοί εργαζόμενοι, συνειδητά πλέον δεν πάνε για δουλειά γιατί έχουμε μεγάλη έκρηξη εργοδοτικής παραβατικότητας. Η κλαδική σύμβαση εργασίας η οποία είναι εν ισχύ κι έχει κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτική και από το υπουργείο Εργασίας δυστυχώς δεν εφαρμόζεται στην πράξη.
Επικρατούν οι μισθοί των 600 και 700 ευρώ, υποδηλωμένη εργασία, οι μαύρες αποδοχές με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να είναι οι χαμένοι.
Ένας ακόμη άξονας έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Πολιτεία, η κυβέρνηση, το Κράτος πρέπει να προστατέψει τους εργαζόμενους, τους εποχικά εργαζόμενους τους λεγόμενους νεκρούς μήνες.
Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε με τρεις μήνες επίδομα ανεργίας τον χειμώνα. Αν κάποιος απολύεται Σεπτέμβριο ή και Οκτώβριο από τη δουλειά του, επιδοτείται μετά για ανεργία τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο ή Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Γενάρη, αντίστοιχα. Μέχρι να ξαναπιάσει δουλειά μένει χωρίς εισόδημα. Και δεν μπορεί να δουλέψει κάπου αλλού γιατί αυτομάτως θα χάσει το δικαίωμα της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης το καλοκαίρι και μια σειρά από δικαιώματα που έχει κατοχυρώσει στο πέρασμα των χρόνων.
Ζητάμε λοιπόν να επανέλθει η επιδότηση ανεργίας στα προ μνημονίων επίπεδα, αναλογικά αν είναι δυνατόν όπως είναι η διαχρονική πρότασή μας. Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι όσες μέρες δουλεύεις το καλοκαίρι τόσες μέρες να επιδοτείσαι τον χειμώνα.
Μόνον έτσι μπορεί να στηριχτεί ο κλάδος και θα υπάρχουν κίνητρα για να επιστρέψουν οι εργαζόμενοι στις τουριστικές εργασίες. Αλλιώς του χρόνου οι ελλείψεις σε εργαζόμενους θα είναι 100.000!
Το πρόβλημα εντοπίζεται στις μεγάλες αλυσίδες ή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Σε όλες τις αλυσίδες αντιμετωπίζεται το πρόβλημα, σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς όπως Μύκονο, Πάρο, Σαντορίνη, Κρήτη, Ρόδο, Χαλκιδική. Όπου μπορεί να παρανομήσει ο εργοδότης και να καταστρατηγηθεί η σύμβαση αυτό συμβαίνει.
Είτε είναι μικρή η επιχείρηση, είτε μεγάλη ενώ υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις όπως αυτή του κυρίου Ανδρεάδη που είναι σοβαρός επιχειρηματίας κι έχει καταλάβει ότι για να έχει κέρδος η επιχείρησή του πρέπει να είναι καλά το προσωπικό του, να είναι ευχαριστημένο. Και μάλιστα σε πολλές θέσεις όπως είναι οι σεφ και οι ρεσεψιονίστ δίνει παραπάνω απολαβές από αυτές που προβλέπονται στη σύμβαση.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στην προειδοποίηση που απευθύνει τονίζει ότι κινδυνεύει ο ποιοτικός τουρισμός.
Γνωρίζει πολύ καλά ότι είμαστε ένα άκρως εξειδικευμένο προσωπικό με δεξιότητες. Άλλοι δεν έχουν δεξιότητες παρόλαυτά κατέχουν υψηλά δημόσια αξιώματα, είναι πρωθυπουργοί και υπουργοί. Γνωρίζει ότι πλέον ο ρεσεψιονίστ στην Ελλάδα μιλάει 4 και 5 γλώσσες. Ο σεφ έχει τελειώσει σχολή, ο σερβιτόρος το ίδιο. Δεν υπάρχει πλέον ανειδίκευτος εργάτης στον κλάδο μας. Πρέπει λοιπόν αυτοί οι εργαζόμενοι να αμείβονται βάσει των κλαδικών συμβάσεων και βάσει των προσόντων τους.
Με δεδομένο ότι τα έσοδα από τον τουρισμό το 2019 ήταν πολύ μεγαλύτερα από το 2009 και το 2010, προ μνημονίων δηλαδή κι ενώ αναμένεται να μεγιστοποιηθούν τα επόμενα χρόνια…
Πράγματι μιλάμε για διπλάσια έσοδα. Το 2009 μιλάμε για 9 δις και το 2019 για 18 δις.
Και οι αποδοχές έχουν αντίστοιχα μεγαλώσει;
Όχι, οι αποδοχές μας αυτήν τη στιγμή που μιλάμε βάσει της κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, είμαστε 11% χαμηλότερα από αυτό που ήμασταν το 2012. Και το 2012 είχαμε υποστεί μια μείωση 15% στους βασικούς μισθούς. Και από τότε έχουμε καταφέρει να πάρουμε πίσω το 4-5%. Επομένως υπολειπόμαστε ένα 10-11% που ελπίζουμε στις νέες κλαδικές συμβάσεις στο τέλος του χρόνου να αναπληρώσουμε κι αυτό.
Είναι όμως σωστή η παρατήρησή σας γιατί είναι αντιστρόφως ανάλογα τα κέρδη και τα έσοδα από τους μισθούς μας. Και πάλι προσπαθούν αυτούς τους μισθούς που έχουμε ακόμα να τους μειώσουν και να τους πάνε στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης. Εμείς όμως έχουμε δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε αυτό. Δεν θα πάμε σαν τα πρόβατα στη σφαγή.
Σε τι ποσοστό εργαζόμενοι του κλάδου στράφηκαν σε άλλες εργασίες τα προηγούμενα έτη της πανδημίας ή έφυγαν στο εξωτερικό;
Περίπου ένα 30% των εργαζομένων αποχώρησε από τον κλάδο, είτε πήγε σε άλλους κλάδους της οικονομίας για να έχει ένα άλλο εισόδημα 12 μήνες τον χρόνο. Αυτό όμως που παρατηρούμε είναι ότι φέτος το καλοκαίρι πολλοί έχουν στραφεί στο εξωτερικό, παραδείγματος χάριν στην Κύπρο, στην Ισπανία, την Πορτογαλία γιατί εκεί οι μισθοί είναι καλύτεροι. Δεν σημαίνει ότι αυτοί έφυγαν από τον κλάδο απλώς έφυγαν από τη χώρα.
Είστε σε επικοινωνία και συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία και τους άλλους φορείς του κλάδου προκειμένου να βρεθούν λύσεις για τα προβλήματα που περιγράψατε;
Όποιο και να θεωρήσει κανείς αρμόδιο υπουργείο, είτε αυτό του Τουρισμού, είτε το Εργασίας, είτε τον κύριο Κικίλια, είτε τον κύριο Χατζηδάκη, οι άνθρωποι και οι δύο είναι ηθοποιοί, δεν είναι υπουργοί. Δεν έχουν δεχθεί να συναντήσουν τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Βγαίνουν στα κανάλια και αραδιάζουν ένα σωρό ψέματα και προσποιούνται ότι διοικούν κάποιο υπουργείο. Κι εμείς προσποιούμαστε ότι τους ακούμε.
Εμείς συνομιλούμε με την ΠΟΞ, με τον κύριο Τάσσιο, έχουμε μια καλή σχέση και γι αυτό καταφέρνουμε και ανανεώνουμε τις συμβάσεις μας. Και τις κατά τόπους ενώσεις ξενοδόχων, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Η κυβέρνηση αυτή που απουσιάζει από τον διάλογο.
Ωστόσο, θα ήθελα δε να προσθέσω ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να κοιτάξουμε και το θέμα των ελεγκτικών μηχανισμών γιατί ναι μεν ξεκινάει η καινούργια τουριστική σεζόν αλλά η καινούργια Ανεξάρτητη Αρχή του κυρίου Χατζηδάκη ακόμη δεν έχει συσταθεί με αποτέλεσμα οι κατά τόπους ΣΕΠΕ να έχουν κατεβάσει τα στιλό, να μην πραγματοποιούνται έλεγχοι και οι εργαζόμενοι να μην έχουν το τελευταίο αποκούμπι που τους έχει απομείνει που είναι η Επιθεώρηση Εργασίας.