Απορρίφθηκαν, κατά πλειοψηφία, οι ενστάσεις αντισυνταγματικότητας που υποβλήθηκαν από την Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ 25, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που συζητείται στο Κοινοβούλιο.
«Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου βαδίζουν στις στέρεες ράγες του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, τελώντας σε πλήρη αρμονία με τους νομολογιακούς κανόνες», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, που τόνισε ότι το νομοσχέδιο έχει πρόβλεψη για την προστασία της πρώτης κατοικίας των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών και δεν θίγει τον πυλώνα της κοινωνικής προστασίας.
«Ακούστηκε ότι ο οφειλέτης χάνει το σπίτι του και βρίσκεται μισθωτός σε αυτό. Πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι μετά την κατάργηση του νόμου Κατσέλη από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο πολίτης χάνει το σπίτι του στον πλειστηριασμό λόγω των χρεών, έτσι βρίσκεται αντιμέτωπος με την άμεση έξωση από αυτό. Με το νομοσχέδιο που φέρνουμε σήμερα προστατεύεται πιο αποτελεσματικά η κατοικία των ευάλωτων συμπατριωτών μας, καθώς και παραμένουν σε αυτό και τους παρέχεται η δυνατότητα επαναγοράς σε διάστημα 12 ετών και ενώ εν τω μεταξύ έχει επέλθει απαλλαγή από τις οφειλές που τους βαραίνουν, παρέχοντας τους πραγματική δεύτερη ευκαιρία», είπε ο υπουργός Οικονομικών και τόνισε ότι δεν θίγεται και δεν περιστέλλεται το δικαίωμα των εργαζομένων, αλλά η αποζημίωσή τους διεκδικείται αυτούσια και το δικαίωμα παραμένει ενεργό.
Στη συζήτηση που προηγήθηκε, ο Χρήστος Σταϊκούρας παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τον Δεκέμβριο του 2014 η συμμετοχή των Ελλήνων φορολογουμένων σε ελληνικές τράπεζες ήταν 11,62 δισ. ευρώ, αλλά τον Ιούνιο του 2019, η κυβέρνηση της ΝΔ την παρέλαβε στο 1,42 δισ. «Εξαιτίας της πολιτικής σας χάθηκαν 10 δισ. ευρώ από τους Έλληνες φορολογούμενους», είπε ο υπουργός Οικονομικών, απευθυνόμενος στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση είχε δηλώσει λίγα λεπτά προηγουμένως ότι έχει βάση η ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΜέΡΑ25.
Εξάλλου, ο υπουργός επικαλέστηκε την έκθεση της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, γιατί επί των διατάξεων του νομοσχεδίου, «δεν περιλαμβάνει κανένα επιχείρημα για να δίνει τη δυνατότητα στα κόμματα να υποβάλουν ένσταση αντισυνταγματικότητας».
«Μου προκαλεί εντύπωση ότι την τελευταία στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ σύρθηκε πίσω από το ΜέΡΑ25, για ένα δύο διατάξεις του νομοσχεδίου», είπε ο κ. Σταϊκούρας και απάντησε στην κατηγορία ότι η κυβέρνηση προστατεύει τις τράπεζες.«Αυτό που προσπαθούμε εμείς να κάνουμε είναι να αντιμετωπίσουμε το συνολικό χρέος του πολίτη, σε εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες, είναι 134 δισ. ευρώ σε αυτούς τους φορείς. Επομένως, μην λέτε ότι το κάνουμε για τις τράπεζες», είπε ο υπουργός Οικονομικών και επισήμανε ότι οι τράπεζες ήταν αντίθετες με πτυχές του νομοσχεδίου.
Παράλληλα, επισήμανε ότι το νομοσχέδιο επιφυλάσσει αυτοτελείς και διαφορετικές προϋποθέσεις για πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, που ως επί το πλείστον αφορούν φυσικά πρόσωπα και διαφορετικές για τις κατεξοχήν πτωχεύσεις που αφορούν επιχειρήσεις. Κριτήριο σε κάθε περίπτωση είναι το είδος των οφειλών, είπε ο υπουργός Οικονομικών. Επισήμανε εξάλλου ότι με το υφιστάμενο καθεστώς ένας επιχειρηματίας πρέπει να περιμένει να κηρυχθεί πτώχευση της εταιρείας του χρόνια και μετά να κάνει αίτηση στο δικαστήριο, να περιμένει να βγει η απόφαση του δικαστηρίου και εφόσον κηρυχθεί η πτώχευση τότε απαλλάσσεται. «Ξέρετε, νομίζω καλά πόσα χρόνια χρειάζονται. Μέχρι σήμερα, επί της ουσίας πολλοί λίγοι είναι εκείνοι που απαλλάσσονται. Τώρα πλέον με το νομοσχέδιο, ο οφειλέτης κάνει αίτηση, γίνεται ένα και μόνο δικαστήριο, και ένα χρόνο μετά απαλλάσσεται και αυτό είναι πραγματική απαλλαγή και δεύτερη ευκαιρία», είπε ο υπουργός Οικονομικών που πρόσθεσε ότι «τα πρόσωπα που βρίσκονται σε διαφορετική κατάσταση πρέπει να τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης προκειμένου να τους επιτρέπεται η αξιοποίηση συγκεκριμένων ευκαιριών σε ισότιμη βάση με άλλα πρόσωπα, ως εκ τούτου το ύψος οφειλών είναι επαρκής δικαιολογητική βάση, ιδιαίτερα στο πεδίο του πτωχευτικού δικαίου, καθώς αποτελεί το πιο πρόσφορο κριτήριο διάκρισης μεταξύ των οφειλετών, δεδομένου ότι η συνταγματική αρχή της ισότητας έχει την έννοια της αναλογικής και όχι της αριθμητικής ισότητας».
Ο κ. Σταϊκούρας είπε ακόμα ότι και οι μισθοί και οι συντάξεις προστατεύονται.
Ελληνική Λύση: ακορντεόν το Σύνταγμα
Εκ μέρους της Ελληνικής Λύσης, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Χήτας, κατήγγειλε ότι το νομοσχέδιο που φέρνει προς ψήφιση η κυβέρνηση «το έχουν συντάξει οι τράπεζες» και όχι μόνο δεν δίνει δεύτερη ευκαιρία στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που πνέουν τα λοίσθια, αλλά δίνει τη δεύτερη ευκαιρία στις τράπεζες, στα funds για να πάρουν τα σπίτια των Ελλήνων. Ο κ. Χήτας είπε ότι με το νομοσχέδιο:
- παραβιάζεται η αρχή της ισότητας διότι εξισώνει τον έμπορο με τον μισθωτό και τον συνταξιούχο και τον εργοδότη με τον εργαζόμενο.
- παραβιάζεται η διάταξη του Συντάγματος σύμφωνα με την οποία το κράτος μεριμνά για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου
- παραβιάζεται η διάταξη του Συντάγματος σύμφωνα με την οποία η οικογένεια τελεί υπό την προστασία του κράτους που οφείλει να μεριμνά για την αξιοπρεπή διαβίωση όλων των πολιτών, μέσω συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
- παραβιάζεται η διάταξη του Συντάγματος που επιβάλλει ειδική φροντίδα από το κράτος για εκείνους που στερούνται κατοικίας ή στεγάζονται ανεπαρκώς.
«Έχουμε ηθική υποχρέωση απέναντι στην Ελληνίδα και τον Έλληνα και γι΄αυτό καταθέτουμε την ένσταση αντισυνταγματικότητας», είπε ο Κωνσταντίνος Χήτας, σημειώνοντας δε. ότι το Σύνταγμα, από την εποχή των μνημονίων ιδίως, έχει γίνει ακορντεόν.
Ο βουλευτής επανέλαβε την πάγια θέση της Ελληνικής Λύσης για την αναγκαιότητα καθιέρωσης Συνταγματικού Δικαστηρίου ώστε να αποτρέπονται νόμοι όπως ο σημερινός, «νόμος έκτρωμα που αποτελεί ταφόπλακα για τους Έλληνες», όπως τόνισε ο κ. Χήτας.
ΜέΡΑ25: προσβολή του δικαιώματος της ιδιοκτησίας και στέγασης
Εκ μέρους του ΜέΡΑ25, η Αγγελική Αδαμοπούλου είπε ότι στο νομοσχέδιο έχουν περιληφθεί διατάξεις που προσβάλλουν το δικαίωμα προστασίας της ιδιοκτησίας, το δικαίωμα επαρκούς στέγασης και το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης.
Η βουλευτής επισήμανε ότι τόσο το Σύνταγμα όσο και η ΕΣΔΑ προστατεύουν την ιδιοκτησία και κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για λόγους δημόσιας ωφέλειας. Αυτή η αρχή έχει κατοχυρωθεί παγίως από τη νομολογία του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, όπως τόνισε η κ. Αδαμοπούλου. Η βουλευτής αναφέρθηκε και στη διάταξη για τη δήμευση της περιουσίας των νομικών προσώπων από το δημόσιο και τόνισε ότι δεν έχει βάση το επιχείρημα της κυβέρνησης για την προστασία των πιστωτών, διότι η αποστέρηση του περιουσιακού στοιχείου με τη δήμευση του από το δημόσιο, δεν απομειώνει και δεν ικανοποιεί απολύτως την αξίωση του πιστωτή. «Πρόκειται για αδικαιολόγητη στέρηση περιουσιακού στοιχείου που παραβιάζει και την αρχή της αναλογικότητας, ως προς την προσφορότητα και την καταλληλότητα του μέτρου, σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό και εισάγει δυσμενή διάκριση ανάμεσα στα νομικά και στα φυσικά πρόσωπα, δηλαδή παραβιάζει και την αρχή της ισότητας».
Η Αγγελική Αδαμοπούλου κατήγγειλε επίσης και την πρόβλεψη παραχώρησης καθηκόντων και αρμοδιοτήτων σε φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης που θα είναι νομικό πρόσωπο του ιδιωτικού τομέα. Αυτό, όπως τόνισε, έρχεται σε αντίθεση με την πρόβλεψη του Συντάγματος για την προστασία της κατοικίας και προσβάλλει ευθέως και τον πυρήνα της αξιοπρέπειας του ανθρώπου που είναι σύμφυτη με την προστασία κατοικίας. «Οι πολίτες εγκαταλείπονται βορά στα ιδιωτικά συμφέροντα και με τον τρόπο αυτό πλήττεται και το κράτος δικαίου», είπε η βουλευτής του ΜέΡΑ25 και κατήγγειλε και προνομιακή μεταχείριση πιστωτών και διάκρισή τους.
ΝΔ: με το σημερινό καθεστώς το φυσικό πρόσωπο δεν έχει καμία προστασία
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα πτώχευσης και σε φυσικά πρόσωπα, ο κ. Μπούγας τόνισε ότι η παροχή δεύτερης ευκαιρίας σε φυσικά πρόσωπα, υπάρχει στα αλλοδαπά δίκαια, από τον προηγούμενο αιώνα, έρχεται συνεπώς να εισαχθεί και στην ελληνική έννομη τάξη. Ο βουλευτής της ΝΔ δεν παρέλειψε δε να επισημάνει, ότι μέχρι σήμερα πτωχευτική ικανότητα έχουν οι έμποροι και με μια οργανωμένη διαδικασία που ελέγχεται από τους πιστωτές, και με την εποπτεία του πτωχευτικού δικαστηρίου, μπορούν να επιτύχουν την απαλλαγή από τις οφειλές του αφενός και να επιτυγχάνεται και η ικανοποίηση των πιστωτών, αφετέρου. Μετά την αποκατάστασή τους παρέχεται στους εμπόρους δεύτερη ευκαιρία. «Η κυβέρνηση αντί να αφήνει τα φυσικά πρόσωπα έρμαια στις ατομικές διώξεις των πιστωτών τους, έρχεται να τους προφυλάξει, παρέχοντας τη δυνατότητα συλλογικής και οργανωμένης διαδικασίας», είπε ο Ιωάννης Μπούγας και υπογράμμισε ότι σήμερα οι δανειστές των φυσικών προσώπων έχουν δικαίωμα αναγκαστικής εκτέλεσης και πλειστηριασμού, σε βάρος της ατομικής τους περιουσίας. «Με το σημερινό καθεστώς που εσείς θέλετε να προστατεύσετε, το φυσικό πρόσωπο δεν τυγχάνει καμίας προστασίας, χάνει ολόκληρη την περιουσία του, χωρίς να έχει δεύτερη ευκαιρία να αποκατασταθεί και να συμμετέχει, εκ νέου, στην οικονομική και κοινωνική ζωή», είπε ο κ. Μπούγας και πρόσθεσε ότι δεν χάνεται η αξίωση να πάρουν την αποζημίωσή τους οι εργαζόμενοι των οποίων έχει καταγγελθεί η σύμβαση εργασίας. Όσο για την προστασία της κύριας κατοικίας, ο Ιωάννης Μπούγας είπε ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα, το κράτος δεν εγγυάται την απόκτηση κατοικίας-εμπράγματο δικαίωμα, αλλά την παροχή στέγης. «Αυτή είναι η εγγύηση που παρέχει η συνταγματική διάταξη. Με το νομοσχέδιο κανείς δεν χάνει το δικαίωμά του σε αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης διότι προβλέπεται διαδικασία, όχι μόνο εξακολούθησης της χρήσης της κατοικίας αλλά και επαναπόκτησης της σε περίπτωση που τηρηθούν οι προϋποθέσεις που ορίζονται από τον νόμο», είπε και κάλεσε τα κόμματα να μην ταυτίζουν τον πιστωτή μόνο με τον τραπεζίτη, διότι πιστωτής μπορεί να είναι και κάποιος ιδιώτης, προμηθευτής, ο οποίος μπορεί να βρίσκεται σε ασθενέστερη θέση από τον οφειλέτη.
«Η ίδια η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής δεν εντόπισε συνταγματικό κώλυμα», είπε λίγο μετά και ο Σπήλιος Λιβανός και επισήμανε ότι η ενωσιακή νομοθεσία έχει προβλέψει διαδικασία πτώχευσης για φυσικά πρόσωπα. Ο κ. Λιβανός υπογράμμισε ότι στο Σύνταγμα δεν προβλέπεται η απόλυτη και άνευ όρων και προϋποθέσεων, προστασία της πρώτης κατοικίας. «Εάν το προέβλεπε αυτό, τότε δεν θα λειτουργούσε το τραπεζικό μας σύστημα, όπως λειτουργεί, δεν θα υπήρχε το εμπράγματο δικαίωμα της υποθήκης, αλλά κυρίως δεν θα γίνονταν πλειστηριασμοί», είπε ο κ. Λιβανός και αναρωτήθηκε αν παραβιάζει την αρχή της ισότητας το να πληρώνει ένας πολίτης κανονικά το δάνειο και ένας άλλος να μην δείχνει καμία συνέπεια. «Είναι η Νέα Δημοκρατία, η πρώτη κυβέρνηση που φέρνει έναν μόνιμο μηχανισμό προστασίας της πρώτης κατοικίας. Ο νόμος Κατσέλη και οι ρυθμίσεις του ΣΥΡΙΖΑ εν πολλοίς απέτυχαν. Εμείς σήμερα νομοθετούμε πάγια πολιτική προστασίας των ευάλωτων συμπολιτών μας», είπε ο κ. Λιβανός.
ΣΥΡΙΖΑ: βάσιμες οι ενστάσεις του ΜέΡΑ25
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπέβαλε ένσταση αντισυνταγματικότητας στο νομοσχέδιο, στήριξε όμως την ένσταση του ΜέΡΑ25.«Εμείς εξαρχής μείναμε στο πολιτικό πρόβλημα αυτού του νομοσχεδίου και στη σύγκρουσή μας στη φιλοσοφία και στην λογική που έχει αυτό το νομοσχέδιο», είπε η Έφη Αχτσιόγλου, προσθέτοντας ωστόσο, ότι κατά την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ, είναι βάσιμα τα επιχειρήματα του ΜέΡΑ25 ήτοι και στο ζήτημα της διάκρισης των πιστωτών που παραβιάζει την αρχή της ισότητας, και στο ζήτημα της ολοκληρωτικής στέρησης περιουσιακού στοιχείου, γιατί παραβιάζεται το Σύνταγμα και η αρχή της αναλογικότητας και στο ζήτημα της μεταβίβασης της κυριότητας ακινήτου του πολίτη σε ιδιωτικό φορέα, διότι σύμφωνα με το Σύνταγμα το κράτος μεριμνά για την παροχή στέγης στον πλέον ευάλωτο.
Ιδίως για το ζήτημα του ιδιωτικού φορέα, η Έφη Αχτσιόγλου είπε ότι ενώ η κυβέρνηση ήθελε εξ αρχής να είναι δημόσιος, στη συνέχεια άλλαξε, «προφανώς μετά την πίεση των πιστωτών».
Κίνημα Αλλαγής: αποστάσεις από τις ενστάσεις αντισυνταγματικότητας
Αποστάσεις από τις ενστάσεις αντισυνταγματικότητας τήρησε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής Ανδρέας Λοβέρδος.«Μπορεί σε ένα σχέδιο νόμου να κάνουμε κριτική για τον άδικο, τον αρνητικό τρόπο σε σχέση με τους πολίτες και τους διοικούμενους, για τις καταστροφικές συνέπειες για τις οικογένειες, ορισμένες φορές μπορεί η κριτική να γίνει και μομφή στον υπουργό που ασκεί νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά άλλο κακός νόμος και άλλο αντισυνταγματικός νόμος. Έχει πολύ μεγάλη διαφορά», είπε ο Ανδρέας Λοβέρδος και ζήτησε να κρατηθεί η αξιοπιστία των πολιτικών κομμάτων.«Δεν μέμφομαι τους συναδέλφους που υπερασπίστηκαν την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων, αλλά καταθέτω την οπτική γωνία με την οποία ασκούμε εμείς την αρμοδιότητά μας», είπε ο κ. Λοβέρδος και επισήμανε:«Το επιχείρημα ότι μια διάταξη είναι αντισυνταγματική, θέλει προσοχή. Διαφυλάττοντας το κύρος και τη σοβαρότητα μας, κρατάμε για ελάχιστες περιπτώσεις, την υποβολή τέτοιων αιτημάτων. Είμαστε φειδωλοί διότι ο διάλογος στη συνταγματικότητα δεν είναι τόσο πολιτικός όσο νομικός». Ο κ. Λοβέρδος δεν αρνήθηκε ωστόσο ότι υπάρχουν και διατάξεις που έχουν προβλήματα τα οποία διαχώρισε όμως από τη συνταγματικότητα.
ΚΚΕ: προσβολή στη νοημοσύνη του λαού τα περί προστασίας των φυσικών προσώπων
«Έχουμε να κάνουμε με ένα νομοσχέδιο αντιλαϊκό, ταξικό, ένα νομοσχέδιο Φρανεκστάϊν, με το οποίο επιδιώκεται να γίνει πλιάτσικο στην λαϊκή περιουσία, στα φτωχά λαϊκά στρώματα, στους επαγγελματίες, τους μικρομεσαίους, στους αυτοαπασχολούμενους, στους εμπόρους, στην αγροτιά, ακόμα και στα μηχανήματα εργαλεία στη γη», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος και κατήγγειλε ότι απώτερος στόχος του νομοσχεδίου δεν είναι άλλος από τη συγκέντρωση της γης και των ακινήτων και της οικονομικής δραστηριότητας σε όλο και λιγότερα χέρια, στα χέρια των τραπεζών και του κεφαλαίου. «Αποτελεί προσβολή ο ισχυρισμός ότι αυτό το νομοσχέδιο προστατεύει τα φυσικά πρόσωπα, τους ευάλωτους οφειλέτες. Ισχυρίζεστε με σοβαρότητα, ότι κάποιος με ετήσιο εισόδημα 7.000 ευρώ μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες του, να αποταμιεύει ώστε μετά από χρόνια να είναι σε θέση να αγοράσει το σπίτι του πάλι; Πώς γίνεται αυτό μαθηματικά; Πριν είχαμε τα συριζαϊκά μαθηματικά, τώρα έχουμε τα νεοδημοκρατικά μαθηματικά. Γίνεται να το ξανααγοράσει μόνο αν πιάσει το τζόκερ», είπε ο Νίκος Καραθανασόπουλος.