Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της PwC, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις παγκοσμίως χάνουν πολύτιμες πηγές ταμειακών διαθεσίμων που θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και στην καινοτομία, κυρίως λόγω της μη αποδοτικής διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης.
Όπως αποκαλύπτει η έκθεση “Pressure on the Production Line”, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις το 2017 θα μπορούσαν να έχουν απελευθερώσει έως και 177 δισ. δολάρια ταμειακών διαθεσίμων απλά και μόνο βελτιώνοντας τη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησής τους. Τα ευρήματα της παγκόσμιας έρευνας που πραγματοποίησε η PwC για τον κλάδο, και συγκεκριμένα τα ευρήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή βιομηχανία, δείχνουν ότι η καλύτερη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης θα μπορούσε να απελευθερώσει συνολικά 26,5 δισ. ευρώ χρηματικών διαθεσίμων σε όλη την Ευρώπη.
Η ανάλυση αποκαλύπτει επίσης ένα πλήθος ανησυχητικών τάσεων για τον κλάδο και τους επενδυτές του, όπως είναι η σταθερή δυσκολία βελτίωσης της μέσης απόδοσης των απασχολούμενων κεφαλαίων (ROCE), η οποία έχει μειωθεί κατά 5%, από 8% το 2012 σε 7,6% το 2016.
Και σε μια εποχή που οι παραγωγοί ανά τον κόσμο επωφελούνται από την άνθηση του παγκόσμιου εμπορίου, την τελευταία πενταετία οι επενδύσεις στον κλάδο της βιομηχανίας — σε όρους κεφαλαιουχικών δαπανών — έχουν συνεχίσει την καθοδική τους πορεία θέτοντας σε κίνδυνο τη μελλοντική του επιτυχία.
Όπως δείχνει η έκθεση, πολύ συχνά οι επιχειρήσεις του κλάδου δεν αξιοποιούν την πιο άμεσα διαθέσιμη λύση για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων: τη βελτίωση της διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης. Αυτή θα έπρεπε να είναι η πρώτη λύση για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, για παράδειγμα σε νέες τεχνολογίες, καθώς δεν απαιτεί πρόσβαση σε επιπρόσθετες πηγές εσόδων ούτε ασκεί πίεση στις ταμειακές ροές. Είναι σημαντικό να απελευθερωθούν αυτά τα κεφάλαια τώρα».
Η εικόνα όμως των ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων δείχνει να αλλάζει, καθώς πλέον φαίνεται πως διαχειρίζονται και επενδύουν αποδοτικότερα τα απασχολούμενα κεφάλαιά τους σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Η ελληνική πραγματικότητα
Κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ελλάδα, 2010 - 2013, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις αντιμετώπιζαν ζητήματα σχετικά με το κεφάλαιο κίνησης, καθώς οι ημέρες είσπραξης διευρύνθηκαν σημαντικά, η πτώση της ζήτησης αύξησε τα αποθέματα, ενώ οι ημέρες πίστωσης δεν αυξήθηκαν κατ’ αναλογία. Παρόλο που η τάση αυτή αντιστράφηκε τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω της αναιμικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις εμφανίζουν ελλιπή διαχείριση κεφαλαίου κίνησης συγκριτικά με τον ξένο ανταγωνισμό.
Ανταγωνιστικότητα, χρηματικά διαθέσιμα και κουλτούρα
Σε σύγκριση με άλλους κλάδους, η συσχέτιση μεταξύ κεφαλαίου κίνησης, αποδόσεων και επενδύσεων είναι συνήθως ιδιαίτερα ισχυρή στις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Τα ευρήματα της έκθεσης όμως δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει πάντα.
Η διαδεδομένη αντίληψη ότι η αδυναμία βελτίωσης της διαχείρισης κεφαλαίου κίνησης οφείλεται μόνο στη διαχείριση των αποθεμάτων, είναι μια πλάνη. Αντίθετα, στην έκθεση της PwC επισημαίνεται μια συνεχής επιβράδυνση στην είσπραξη των εμπορικών απαιτήσεων, με τη μέση περίοδο είσπραξης απαιτήσεων να βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα της πενταετίας. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα της παροχής γενναιόδωρων πιστωτικών όρων προς τους πελάτες ή της υιοθέτησης μιας προσέγγισης όχι πολύ αυστηρής στην είσπραξη των απαιτήσεων σε σύγκριση με τους άλλους κλάδους.
Η παγκόσμια βιομηχανία εμφανίζεται πολύ πιο αποτελεσματική στην τακτοποίηση των πληρωμών της σε σύγκριση με την ελληνική αφού το 2015 οι ελληνικές επιχειρήσεις εισέπρατταν αργότερα κατά μέσο όρο από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και κρατούσαν αποθέματα 38% υψηλότερα.
Εάν οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις βρίσκονταν στο μέσο σημερινό παγκόσμιο επίπεδο αποτελεσματικότητας, θα εξοικονομούσαν σε μετρητά αυξάνοντας τη λειτουργική τους κερδοφορία. Ταυτόχρονα, εάν επέφεραν βελτίωση στη διαχείρισή τους στα επίπεδα που προτείνει η μελέτη της PwC θα εξοικονομούσαν πρόσθετα κεφάλαια.
Με τον κλάδο να αναγνωρίζει παγκοσμίως την ανάγκη να κάνει περισσότερα για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση, για την εξασφάλιση ανταγωνιστικότητας και μακροπρόθεσμης σταθερότητας, η έλλειψη άμεσα διαθέσιμων πηγών χρηματικών διαθεσίμων μπορεί να αποδειχτεί σημαντικό εμπόδιο.