Στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου φθάνει πολύ σύντομα το σοβαρό ζήτημα που έχει προκύψει με την απόφαση 822/2022, που έκρινε ότι δεν έχουν δικαίωμα οι εταιρείες διαχείρισης δανείων να επισπεύδουν πλειστηριασμούς για λογαριασμό funds και τραπεζών. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, στις αρχές του νέου έτους αναμένεται ότι θα έχει εκδοθεί απόφαση της Ολομέλειας, που θα κρίνει οριστικά αν μπορούν να συνεχισθούν οι πλειστηριασμοί από τους servicers, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος έχει προεξοφλήσει ότι η απόφαση θα είναι θετική για τους servicers.
Μιλώντας στη Βουλή, σε απάντηση επίκαιρης ερώτησης, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, επανέλαβε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να νομοθετήσει για αυτό το θέμα και αποκάλυψε ότι έχει ήδη εκδοθεί απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία παραπέμπεται το θέμα στην Ολομέλεια. Όπως είπε ο υπ. Οικονομικών:
- Αναφορικά με την έλλειψη νομιμοποίησης των εταιριών διαχείρισης απαιτήσεων να προχωρήσουν σε πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως ακούσατε πρόσφατα κατά τη Συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, της 20ής Οκτωβρίου, υπάρχουν 12 αποφάσεις, μία εκ των οποίων είναι αντίθετη από τις υπόλοιπες έντεκα. Για το ζήτημα αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών τοποθετήθηκε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής. Δεν έχω να προσθέσω κάτι για τη θέση της Κυβέρνησης.
- Άλλωστε, έχει ήδη εκδοθεί η Απόφαση 1873/2022 του Αρείου Πάγου, που παραπέμπει το ζήτημα στην Πλήρη Ολομέλεια του Δικαστηρίου, καθότι, όπως αναφέρει στο σκεπτικό της, «δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος και είναι αναγκαίο για την ενότητα της νομολογίας, με δεδομένη την ανακύψασα στη νομολογία διάσταση ως προς το θέμα της νομιμοποίησης των εταιριών διαχείρισης απαιτήσεων για την άσκηση διαδικαστικών πράξεων υπό το καθεστώς των Νόμων 3156/2003 και 4354/2015».
Δεδομένου ότι ήδη οι περισσότερες αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από τη Δικαιοσύνη δίνουν το δικαίωμα στους servicers να επισπεύδουν πλειστηριασμούς, σχεδόν βέβαιο θεωρείται ότι και η Ολομέλεια θα εκδώσει απόφαση στην ίδια κατεύθυνση. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί προσωρινή την εμπλοκή στους πλειστηριασμούς από εταιρείες διαχείρισης δανείων για λογαριασμό fund του εξωτερικού, προεξοφλώντας ότι είναι θέμα χρόνου να εκδοθεί απόφαση από την Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου που θα δικαιώνει τους servicer.
Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση 822/2022 έχει προκαλέσει σοβαρή εμπλοκή στους πλειστηριασμούς που επισπεύδουν οι servicer για λογαριασμό των ξένων εταιρειών που κατέχουν δάνεια από τιτλοποιήσεις, καθώς:
- Οι τιτλοποιήσεις έγιναν με τον σχετικό νόμο του 2003, επειδή προβλέπει πολύ ευέλικτες διαδικασίες, ενώ ο νόμος του 2015 επιβάλει στις τράπεζες, πριν προχωρήσουν σε μια τιτλοποίηση δανείου, να απευθύνονται στον οφειλέτη για να διαπιστώνεται αν υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης.
- Αυτή η διαδικασία παρακάμφθηκε εντελώς με τιτλοποιήσεις που έγιναν μαζικά με εγγυήσεις από το Δημόσιο (σχέδιο «Ηρακλής») με βάση τον νόμου του 2002. Όμως, από τον νόμο αυτό δεν δίνεται η δυνατότητα στις εταιρείες διαχείρισης να εκπροσωπούν τα fund σε διαδικασίες πλειστηριασμών (νομιμοποίηση), κάτι που έγινε δεκτό με την απόφαση του Αρείου Πάγου, με αποτέλεσμα να μείνουν μετέωροι όλοι οι πλειστηριασμοί που επισπεύδονται από servicer.
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναγνωρίζει (στην τελευταία έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα) ότι αυτή η νομική εμπλοκή έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην ανάκτηση δανείων που έχουν αναλάβει να διαχειρίζονται οι servicer για λογαριασμό των fund.
Όπως σημειώνει η κεντρική τράπεζα, «η ικανότητα των εν λόγω εταιριών να διαχειριστούν τα δάνεια για λογαριασμό των Εταιριών Απόκτησης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις και των Πιστωτικών Ιδρυμάτων δυσχεραίνεται από την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου 822/2022 και τις σχετικές εφετειακές αποφάσεις αναφορικά με την νομιμοποίησή τους να προβούν σε δικαστικές ενέργειες και κυρίως να συμμετέχουν σε διαδικασίες πλειστηριασμών».
Όμως, η ΤτΕ εμφανίζεται αισιόδοξη ότι το θέμα θα λυθεί πολύ σύντομα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αναμένει απόφαση από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου που θα δικαιώνει τους servicers. «Η αποτελεσματικότητα των Εταιρειών Διαχείρισης Ανοιγμάτων από Δάνεια και Πιστώσεις αναμένεται να διαφανεί τους επόμενους μήνες με την άρση των παραπάνω περιορισμών», τονίζει η ΤτΕ.
Πάντως, τα ως τώρα αποτελέσματα των servicer στη διαχείριση δανείων που έχουν αποκτηθεί από funds και, ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ανακτήσεις μέσω ρευστοποίησης εγγυήσεων, δηλαδή με πλειστηριασμούς, είναι απογοητευτικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι servicer διαχειρίζονταν στα τέλη Ιουνίου δάνεια ύψους 67,8 δισεκ. ευρώ για λογαριασμό fund και από πλειστηριασμούς κατάφεραν να εισπράξουν το α’ εξάμηνο του έτους μόλις 298,5 εκατ. ευρώ.