Ένα βήμα εμπρός για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου έγινε σήμερα με τις αποφάσεις που έλαβε η Λευκωσία και δη η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου. Οι αποφάσεις έρχονται σε συνέχεια της συνάντησης Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη που δρομολόγησε σε πολιτικό επίπεδο το «ξεμπλοκάρισμα» του μεγάλου project.
Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετά προσκόμματα που πρέπει να ξεπεραστούν έως ότου το έργο τεθεί σε εφαρμογή. Στον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί, οι σημερινές αποφάσεις της ΡΑΕΚ αποτελούν το πρώτο βήμα, το οποίο η Αθήνα έθετε ως προαπαιτούμενο. Στη συνεδρίαση της ΡΑΕΚ επισημοποιήθηκε η απόφασή της για νέα αλλαγή στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ηλεκτρική διασύνδεση, όπως ζητούσε ο ΑΔΜΗΕ .
Η ρυθμιστική αρχή της Κύπρου υιοθέτησε δύο αλλαγές:
- Την έναρξη ανάκτησης εξόδων από τον φορέα υλοποίησης από το 2025 μέχρι και το 2029, έναντι 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τα οποία θα αποκόπτονται από τους καταναλωτές αλλά θα επιστρέφονται σε αυτούς με κρατική επιδότηση, που θα διατίθεται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρισμού.
- Επεκτείνεται σε 17 χρόνια η παραχώρηση προνομιακού ποσοστού απόδοσης κεφαλαίου (8.3%) στον φορέα υλοποίησης.
Άλλες αλλαγές που αφορούν τον διασυνοριακό επιμερισμό εξόδων (CBCA) θα γίνουν σε επόμενο στάδιο, όπως επισημαίνει ο «Φιλελεύθερος», κάτι που καταδεικνύει ότι υπάρχουν αρκετά και σημαντικά βήματα για να «τρέξει» το project.
Ένα από τα σημεία κλειδιά και πεδίο διαφωνίες είναι το ζήτημα επιμερισμού του γεωπολιτικού ρίσκου που έχει ως σημείο αναφοράς ενδεχόμενη μελλοντική παρέμβαση της Τουρκίας για να σταματήσει-μπλοκάρει το έργο.
Η Αθήνα έχει υποχωρήσει ώστε ο επιμερισμός του γεωπολιτικού ρίσκου να γίνει ισότιμα στις δύο χώρες, δηλαδή 50%-50% (από 63% για τους Κύπριους και 37% για τους Έλληνες καταναλωτές) σε περίπτωση εμπλοκής του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης από εξωτερικούς κινδύνους, οι οποίοι ενδέχεται να αποτρέψουν την αποπεράτωση της διασύνδεσης ή τη λειτουργία της χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης.
Η απόφαση της ΡΑΕΚ
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ
Να εγκρίνουν στη βάση του Άρθρου 3 «Πεδίο Εφαρμογής της Μεθοδολογίας», παράγραφος 6, της «Μεθοδολογίας Αναπροσαρμογής των Επιτρεπόμενων Εσόδων και Διατιμήσεων των Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Γραμμής Διασύνδεσης», η οποία καθορίστηκε με την Απόφαση υπ’ αριθμόν 22/2023 της ΡΑΕΚ, την ανάκτηση των πράγματι προκυψάσων επενδυτικών δαπανών για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος 2.6.2, για τα έτη 2025 έως 2029, θέτοντας ως επιτρεπόμενο έσοδο προς ανάκτηση για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2025 έως την 31 Δεκεμβρίου του 2029 το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€25.000.000) ανά έτος, με συνολικό ανώτατο όριο επιτρεπόμενου εσόδου προς ανάκτηση για τα εν λόγω πέντε έτη τα εκατόν είκοσι πέντε εκατομμύρια ευρώ (€125.000.000). Το οποιοδήποτε υπόλοιπο ποσό προκύψει στη βάση του υπολογισμού του πραγματικού ετήσιου εγκεκριμένου πραγματικού εσόδου θα συνυπολογίζεται και θα ανακτηθεί μετά την έναρξη και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της γραμμής διασύνδεσης.
Η ως άνω κατ’ έτος ανάκτηση δαπανών θα μπορεί να ολοκληρωθεί μόνο εφόσον έχει διατεθεί το σχετικό ετήσιο πόσο από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας για την οριζόντια μείωση των τιμολογίων των καταναλωτών ηλεκτρισμού στη βάση της εφαρμογής της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 17 Σεπτεμβρίου 2024.
Σε περίπτωση που δεν διατεθεί το ποσό από το Πάγιο Ταμείο της Κυπριακής Δημοκρατίας για οποιοδήποτε έτος της υπό αναφορά περιόδου κατασκευής του έργου, ο τελικός καταναλωτής ηλεκτρισμού δεν θα επωμιστεί οποιοδήποτε κόστος κατά την εν λόγω περίοδο.
Σε περίπτωση που διατεθεί μερικώς το ποσό από το Πάγιο Ταμείο της Κυπριακής Δημοκρατίας για οποιοδήποτε έτος της υπό αναφορά περιόδου κατασκευής του έργου, το ποσό ανάκτησης από τους καταναλωτές θα ισούται με το διαθέσιμο ποσό από τη Κυπριακή Δημοκρατία έτσι ώστε να μην επωμισθεί οποιοδήποτε επιπρόσθετο κόστος ο τελικός καταναλωτής ηλεκτρισμού κατά την εν λόγω περίοδο.
Νοείται ότι το πραγματικό επιτρεπόμενο έσοδο κατά τη διάρκεια της κατασκευής θα κατατίθεται από τον Φορέα Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ A.E. στις δύο Ρυθμιστικές Αρχές και θα εγκρίνεται από κοινού.
Να διαφοροποιήσουν τη διάρκεια της χρονικής περιόδου παροχής της επιπλέον απόδοσης (WACC premium) ύψους 3,7% για το επενδυθέν στο έργο κεφάλαιο το οποίο αποτελεί μέρος του WACC του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος `Euroasia Interconnector ΕΚΕ 3.10.2’ ως αυτή καθορίζεται στις Aποφάσεις της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμό 303/2021 και 236/2022, ημερομηνίας 24 Σεπτεμβρίου 2021 και 19 Ιουλίου 2022 αντίστοιχα, καθορίζοντας την για ρυθμιστική χρονική περίοδο δεκαεπτά (17) ετών με ημερομηνία έναρξης παροχής επιπλέον απόδοσης την 1 Ιανουαρίου 2025.
Νοείται ότι η ετήσια διαφορά μεταξύ των εγκεκριμένων πράγματι προκυψασών δαπανών και των €25.000.000 για την περίοδο 2025-2029 θα κεφαλαιοποιείται με WACC 8,3%. Τα πιο πάνω κεφαλαιοποιημένα έσοδα κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου 2025-2029 θα αποτελέσουν μέρος της Ρυθμιζόμενης Βάσης Αξιών Παγίων (ΡΒΑΠ) και θα αποσβεστούν με τους κανόνες της ΡΒΑΠ κατά τη διάρκεια της εμπορικής λειτουργίας της γραμμής διασύνδεσης.
Τα πιο πάνω κίνητρα παρέχονται και στο πλαίσιο των δηλώσεων και στη βάση των αναφορών και διαβεβαιώσεων του Φορέα Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και της εταιρείας Nexans Norway AS ότι το συνολικό κόστος του έργου, που έχει καθορισθεί στα €1,939.200 εκ., δεν θα αυξηθεί πέραν του 5% με την ολοκλήρωση της μελέτης βυθογράφησης που διεξάγει η εταιρεία Nexans Norway AS παράλληλα με την κατασκευή του καλωδίου ούτε και με την ολοκλήρωση της τελικής προσφοράς από την ανάδοχο εταιρεία για την κατασκευή των σταθμών μετατροπής.