Πριν από πέντε χρόνια, τα κράτη του Κόλπου, (το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Ομάν, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) είχαν αθροιστικά δημοσιονομικό πλεόνασμα περίπου 600 δισ. δολαρίων. Σήμερα σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ μέχρι το 2020, θα έχουν συσσωρεύσει ένα συνδυασμένο έλλειμμα 700 δισ. δολαρίων. Η κρίση στις τιμές του πετρελαίου έχουν αναδείξει ένα πρόβλημα το οποίο το κρατούσαν καμοφλαριμένο στα χρόνια της πετρελαϊκής ευμάρειας : την πλήρη εξάρτηση τους απο τον "μαύρο χρυσό".
Αν και οι αραβικές κυβερνήσεις έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό την ανάγκη να στραφούν μακριά από την υπερβολική εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες , είχαν μικρή επιτυχία σε αυτό. Στο Κατάρ, το Κουβέιτ και την Σαουδική Αραβία, επίσης, η συρρίκνωση της εξάρτησης απο το πετρέλαιο υπήρξε ένας κεντρικός, αλλά σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτος, αναπτυξιακός στόχος από το 1970.
Ακόμη και η οικονομία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, μια από τις πιο διαφοροποιημένες στον Κόλπο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου.Πολλά κράτη της περιοχής έχουν ασχοληθεί με τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως κύρια οδό για την διαφοροποίηση μέχρι στιγμής, ωστόσο, έχουν διστάσει να εφαρμόσουν τις νομικές και ρυθμιστικές πολιτικές που θα θέσουν τον τομέα σε μια υγιή βάση, και οι περιφερειακές δευτερογενείς αγορές χρέους παραμένουν υπανάπτυκτες.
Γιατί συμβαίνει αυτό;Όπως επισημαίνουν αναλυτές , μία διαφοροποίηση της δομής της οικονομίας σπάνια επικροτείται απο τις τοπικές ελίτ.Η προοπτική να ενισχυθούν νέες επιχειρηματικές ομάδες θα μπορούσαν ενδεχομένως να αμφισβητήσουν τον [εκάστοτε] κυβερνήτη. Στο Κουβέιτ, για παράδειγμα, η άνοδος μιας ανεξάρτητης εμπορικής τάξης θα μπορούσε να υπονομεύσει την δύναμη της μοναρχίας.
Εν τω μεταξύ, αν οι κυβερνώντες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αποδεχθεί την διαφοροποίηση, είναι εν μέρει επειδή ο ιδιωτικός τομέας των Εμιράτων αποτελεί μικρό πολιτικό κίνδυνο, δεδομένου ότι είναι εξαρτημένος συντριπτικά από το ξένο εργατικό δυναμικό.