Η κάλυψη των τεκμηρίων μέσων δωρεών από συγγενείς ή φίλους ή μέσω γονικών παροχών αποτελούν μια ασφαλή μέθοδο αποφυγής των τεκμηρίων.
Ωστόσο η συγκεκριμένη διαδικασία, αφενός κοστίζει, αλλά και πρέπει να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους που σημαίνει ότι, οι ενδιαφερόμενοι έχουν προθεσμία μικρότερη από 40 μέρες.
Στην κίνηση αυτή καταφεύγουν όσοι έχουν υψηλότερες τεκμαρτές δαπάνες από το πραγματικό τους εισόδημα και προκειμένου να αποφύγουν τη φορολόγηση με το αντικειμενικό εισόδημα που είναι υψηλότερο, καλύπτουν τη διαφορά με δωρεές.
Δηλαδή ο φορολογούμενος που έχει το 2018 εισόδημα 6.000 ευρώ, αλλά οι τεκμαρτές του δαπάνες είναι 15.000 ευρώ, αναζητεί από συγγενή ή φίλο μια "εικονική" οικονομική ενίσχυση, τόση ώστε να καλύψει την διαφορά του τεκμηρίου.
Η νομοθεσία προβλέπει, με τα χρηματικά ποσά από διάφορους συγγενείς ή τρίτους, ο δωρεοδόχος μπορεί να καλύψει δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ν. 4172/2013.
Επίσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 34 (παρ. 2 περ. στ'), τα ποσά των δωρεών αυτών μπορούν να ληφθούν υπόψη για κάλυψη των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, μόνο όταν η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη (ΠΟΛ.1076/26.3.2015).
Επίσης, στις περιπτώσεις που δίνονται χρηματικά ποσά από τους γονείς (ως γονική παροχή) προς τα τέκνα τους, τα τέκνα μπορούν με αυτά να καλύψουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ν. 4172/2013. Και σε αυτήν περίπτωση η σχετική δήλωση θα πρέπει να υποβληθεί εντός του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη και στο έτος που θέλει ο ενδιαφερόμενος να καλύψει το τεκμήριο.
Ωστόσο, οι συγκεκριμένες διαδικασίες πρέπει απαραιτήτως να ολοκληρωθούν έως την τελευταία εργάσιμη μέρα του έτους στο οποίο αναφέρεται το εισόδημα και στην προκειμένη περίπτωση, για το 2018, η προθεσμία λήγει την Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2018.
Πόσο κοστίζει η δωρεά
Σύμφωνα με τη νομοθεσία υπόχρεος για κατάθεση δήλωσης φόρου δωρεάς είναι ο δωρεοδόχος εφόσον η δωρεά δεν έχει καταρτιστεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο (άρθρο 85 παρ.2 ν.2961/2001). Σε διαφορετική περίπτωση, είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης, όλοι οι συμβαλλόμενοι.
Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 44 § 2 του ν. 2961/2001, η απόκτηση χρηματικών ποσών από δωρεά ή γονική παροχή υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία, με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Β΄ κατηγορία και με συντελεστή σαράντα τοις εκατό (40%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Γ΄ κατηγορία.
Αυτό σημαίνει πως, για να είναι συμφέρουσα η διαδικασία της δωρεάς, θα πρέπει το όφελος που θα προκύψει από την αποφυγή του επιπλέον φόρο, να είναι μεγαλύτερο από τον φόρο δωρεάς.
Ο έλεγχος των δωρητών
Ταυτόχρονα, επειδή ο λόγος των δωρεών χρηματικών ποσών είναι προφανής και συγκεκριμένα η κάλυψη των τεκμηρίων, ενδέχεται οι φορολογικές αρχές, να ελέγξουν την εικονικότητα της δωρεάς.
Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να ζητήσουν από τους δύο (δωρητή και λήπτη) να προσκομίσουν απόδειξη μεταφοράς των χρημάτων (κίνηση λογαριασμών) ώστε να αποδειχθεί πως η δωρεά αποτελεί πραγματικό γεγονός και πως έγινε το ίδιο οικονομικό έτος με την δαπάνη εκ μέρους του φορολογούμενου π.χ. μιας αγοράς ακινήτου, αυτοκινήτου, εταιρικών μεριδίων κ.λπ.
Έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν το φαινόμενο φορολογούμενοι με αδήλωτα εισοδήματα και αυξημένες δαπάνες να ισχυρίζονταν στον έλεγχο πως τα χρήματα αυτά για τις δαπάνες τους τα απέκτησαν μέσω δωρεάς από συγγενή ή φίλο.
Επρόκειτο για τις «άτυπες δωρεές» οι οποίες δεν φορολογούνταν με αποτέλεσμα να ανέρχονται σε χιλιάδες κάθε χρόνο. Με τη φορολόγησή τους όμως έχουν περιοριστεί σε εκείνες που υπάρχει πράγματι φορολογικό ενδιαφέρον και οξυμένη ανάγκη κάλυψης τεκμηρίων. Επίσης με τη φορολογία των χρηματικών δωρεών, το Κράτος εισπράττει ένα μέρος του φόρου που θα πλήρωνε ο λήπτης λόγω των τεκμηρίων.