Ανθεκτικότητα στα χρόνια των αλλεπάλληλων κρίσεων (μνημόνια, πανδημία, αύξηση τιμών ενέργειας, πληθωρισμός) αλλά στάσιμες σ’ ό,τι αφορά στην ανάπτυξή τους τα τελευταία χρόνια αποδεικνύονται οι εμπορικές επιχειρήσεις και δη οι μικρομεσαίες και μικρές. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που απορρέει από την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2023, που πραγματοποίησε το Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών ΕΣΕΕ (ΙΝΕΜΥ).
Σύμφωνα με την πρωτογενή έρευνα του ΙΝΕΜΥ, οι μικρότερες επιχειρήσεις, που αποτελούν και την συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων, μπορεί μεν να επιδεικνύουν μια σημαντική ανθεκτικότητα ωστόσο μοιάζουν να είναι εγκλωβισμένες στις χαμηλές επιδόσεις των επάλληλων κρίσεων. Η συρρίκνωση στον κλάδο του εμπορίου επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις των μικρότερων επιχειρήσεων οι οποίες μοιάζουν παγιδευμένες σε μια κατάσταση «εγκλωβισμού στασιμότητας».
Οι μισές επιχειρήσεις (49%) παρουσιάζουν στασιμότητα στον κύκλο εργασιών) μετά από ένα δύσκολο έτος. Οι προσδοκίες των εμπορικών επιχειρήσεων αναδεικνύουν τον κίνδυνο του «εγκλωβισμού της στασιμότητας» με το 52,1% να προβλέπει αμετάβλητες επιδόσεις στο άμεσο μέλλον. Ο μέσος τζίρος ενισχύεται αλλά σε μεγάλο βαθμό, η αύξηση οφείλεται στον υψηλό πληθωρισμό. Επίσης παρά την αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας, η πάγια δαπάνη παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Έκθεσης, οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να είναι: α) η διαχείριση των ανατιμήσεων β) οι οικονομικές υποχρεώσεις και γ) η ρευστότητα.
Ο «πονοκέφαλος» του ενεργειακού κόστους
Η ενεργειακή κρίση επιδρά αρνητικά στη λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων καθώς για το 85,7% των εμπορικών επιχειρήσεων ο κύκλος εργασιών έχει επηρεαστεί αρνητικά από τις ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας ενώ το 23% των εμπορικών επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν αυξήσεις της τάξης 21-30% στο ενεργειακό κόστος.
Η στασιμότητα των επιδόσεων, σε συνδυασμό με την πληθωριστική κλιμάκωση εξωθούν τις εμπορικές επιχειρήσεις να δώσουν προτεραιότητα στην βραχυπρόθεσμη βιωσιμότητα και όχι στον μακροπρόθεσμο δίδυμο μετασχηματισμό τους.
Παράλληλα η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου για το 2023 επιβεβαιώνει, για ένα ακόμα έτος, ότι ο κλάδος του εμπορίου με κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 169,4 δισ. ευρώ, και στον οποίο δραστηριοποιούνται περισσότερες από 227.000 επιχειρήσεις, αποτελεί και τον μεγαλύτερο εργοδότη της ελληνικής οικονομίας απασχολώντας 700.000 άτομα. Όμως, η απασχόληση για το 2023 καταγράφει μείωση κατά 3,5%, σε σχέση με το 2022 η οποία οφείλεται στη μείωση των θέσεων εργασίας σε όλους τους επιμέρους κλάδους, με την υψηλότερη να καταγράφεται στον κλάδο των αυτοκινήτων (19,4%).
Βέβαια, στο λιανικό εμπόριο καταγράφεται τόνωση της μισθωτής απασχόλησης (2,5% σε σχέση με το 2022). Η αύξηση του (ΔΚΕ) στο λιανικό εμπόριο (3,2%) καταγράφει μια κόπωση η οποία οφείλεται, εν πολλοίς, στην πληθωριστική κλιμάκωση.
Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κύριος Γιώργος Καρανίκας σχολίασε τα αποτελέσματα της έκθεσης:
«Τα αποτελέσματα της ΕΕΕΕ-2023 αναδεικνύουν, για μια ακόμα φορά, τον κεντρικό ρόλο του κλάδου του εμπορίου στην ελληνική οικονομία. Ιδιαίτερη θέση συνεχίζουν να κατέχουν οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες μετά τις επάλληλες κρίσεις φαίνονται πως είναι εγκλωβισμένες σε μια «κατάσταση στασιμότητας». Πλέον, το κόστος του ψηφιακού μετασχηματισμού και της πράσινης μετάβασης δεν αξιολογείται ως πρόκληση πρώτης προτεραιότητας καθώς τα εμπόδια του οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος εξωθούν τις επιχειρήσεις να εστιάσουν στην βραχυπρόθεσμη βιωσιμότητα τους και όχι στον μακροπρόθεσμο, αλλά αναγκαίο, μετασχηματισμό τους. Ο πολύπλευρος χαρακτήρας των ευρημάτων της Έκθεσης θα διερευνηθεί περαιτέρω και μέσα από το κορυφαίο Συνέδριο της ΕΣΕΕ «Future of Retail» τον ερχόμενο Απρίλιο».