Την έντονη ανησυχία του για τη μετατροπή του αδικήματος της ενεργητικής δωροδοκίας από κακούργημα σε πλημμέλημα με το νέο Ποινικό Κώδικα που εγκρίθηκε εσπευσμένα λίγο πριν κλείσει η Βουλή εκφράζει με ανακοίνωσή του ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, προαναγγέλλοντας έκτακτο έλεγχο στην Αθήνα, εάν δεν αναθεωρηθεί αμέσως η σχετική διάταξη.
Η Ομάδα Εργασίας του ΟΟΣΑ για τη Δωροδοκία δηλώνει ότι έχει σοβαρές ανησυχίες για τις τελευταίες πρωτοβουλίες των ελληνικών αρχών, που μπορεί να εκθέσουν τη χώρα σε παραβίαση της Συνθήκης του ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση της δωροδοκίας.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, στις 11 Ιουνίου 2019 η Ελλάδα τροποποίησε τον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και, ως αποτέλεσμα, το αδίκημα της δωροδοκίας μετατράπηκε από κακούργημε σε πλημμέλημα. Η Ομάδα Εργασίας εκφράζει την ανησυχία της για το ενδεχόμενο να έχει ευρείες επιπτώσεις αυτή η τροποποίηση, οι οποίες εκτείνονται από το κλείσιμο ερευνών και ποινικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη για υποθέσεις διαφθοράς ως την έγερση εμποδίων στη διεθνή συνεργασία σε μελλοντικές έρευνες ή την παραγραφή αδικημάτων σε συντομότερη περίοδο.
Η Ομάδα Εργασίας σημειώνει ότι οι δύο κώδικες τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2019, αφού υιοθετήθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση της Βουλής πριν διαλυθεί για τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, η Ομάδα Εργασίας για τη δωροδοκία θα προχωρήσει σε συμπληρωματικό έλεγχο της Ελλάδας με επίσκεψη στελεχών του στην Αθήνα, το φθινόπωρο, ώστε τα συμπεράσματα να περιληφθούν στην έκθεση αξιολόγησης που θα δημοσιευθεί τον Δεκέμβριο. Ο έλεγχος θα γίνει από κοινού με το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO), που επίσης αποφάσισε να προχωρήσει σε έκτακτη αξιολόγηση της Ελλάδας μετά τις αλλαγές στους δύο κώδικες.
Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι, ανάλογα με τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, η Ομάδα Εργασίας για τη Δωροδοκία ενδέχεται να αποφασίσει περαιτέρω μέτρα, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι και μια Υψηλού Επιπέδου Αποστολή στην Ελλάδα. Επίσης, θα σταλεί επιστολή στον Έλληνα πρωθυπουργό, για να εκφρασθούν οι σοβαρές ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις των αναθεωρήσεων.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, συμπληρωματική έρευνα στην Ελλάδα έχει γίνει σε μία ακόμη περίπτωση στο παρελθόν. Το 2012, η Ελλάδα είχε αποτύχει να ερευνήσει έγκαιρα μια σοβαρή υπόθεση διεθνούς δωροδοκίας και να προσφέρει πληροφορίες για τις δράσεις της κατά της δωροδοκίας, με αποτέλεσμα να διενεργηθεί ειδικός έλεγχος τον Μάρτιο του 2015.
Πάντως, ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι, εάν αποσυρθεί με νέο νόμο η τελευταία τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα, ώστε η ενεργητική δωροδοκία να περάσει και πάλι στην κατηγορία των κακουργημάτων, θα επανεξετασθεί και η αναγκαιότητα για συμπληρωματικό έλεγχο.
Υπενθυμίζεται ότι στο πρώτο νομοσχέδιο που θα φέρει η νέα κυβέρνηση στη Βουλή θα γίνουν τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα, αλλά δεν είναι σαφές αν θα τροποποιηθεί και η διάταξη για τη δωροδοκία.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα, ευνοϊκότερη ποινική μεταχείριση του αδικήματος, έστω και αν διατηρηθεί σε ισχύ για πολύ μικρή χρονική περίοδο, θα επηρεάσει όλες τις παλαιότερες υποθέσεις, οδηγώντας σε ευμενή μεταχείριση των κατηγορουμένων.