Προειδοποίηση: Αν το συνταξιοδοτικό πρόβλημα και το δημόσιο χρέος σας προκαλούν ήδη ανησυχία για το μέλλον σας, ίσως να είναι καλύτερο να μη διαβάσετε πιο κάτω, καθώς τα επίπεδα άγχους σας σίγουρα θα αυξηθούν. Εάν παρ’ όλα αυτά αποφασίσατε να προχωρήσετε, ιδού:
Σε νέα έκθεση που δημοσιοποίησε, η Citibank εκτιμά τη συνολική αξία των μη-χρηματοδοτούμενων ή υπο-χρηματοδοτούμενων συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων 20 –μόνο- χωρών του ΟΟΣΑ στο ιλιγγιώδες ποσό των 78 τρισ. δολαρίων!
Και μιλάμε μόνο για το ποσό που οφείλεται στους δημοσίους υπαλλήλους των χωρών αυτών.
Αν αναλογιστούμε το μέγεθος αυτό, που δεν είναι εύκολο, ίσως παρατηρήσουμε ότι είναι σχεδόν διπλάσιο του τρέχοντος ανεξόφλητου δημοσίου χρέους των ίδιων χωρών, που είναι της τάξεως των 44 τρισ. δολαρίων.
Κι όμως, ισχύει! Το μέγεθος που κλυδωνίζει τις αγορές κατά το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων επτά ετών, είναι σχεδόν το μισό από τις προσδοκώμενες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις του δημοσίου τομέα –οι οποίες δεν έχουν ακόμα συμπεριληφθεί στη σχέση χρέους προς ΑΕΠ των εν λόγω χωρών.
Το διάγραμμα της Citibank που ακολουθεί, δείχνει την κλίμακα του προβλήματος που ελλοχεύει κάτω από την τρέχουσα επιφάνεια. Η χρήση του παγόβουνου ξεκάθαρα συμβολίζει το μέγεθος του προβλήματος που κυβερνήσεις και εταιρίες θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον.
Εάν το γράφημα δε σας φάνηκε αρκετά τρομακτικό, η Citi δίνει την εικόνα με δυο λόγια.
«Εάν εστιάσουμε στις συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και την κοινωνική ασφάλιση των δημοσίων υπαλλήλων, η ανάλυση για τις 20 χώρες του ΟΟΣΑ δείχνει ένα μέσο επίπεδο μη χρηματοδοτούμενων κρατικών υποχρεώσεων της τάξεως του 190% του ΑΕΠ.
Σε όρους δολαρίου, εκτιμάμε ότι η παγκόσμια υποχρηματοδότηση των συνταξιοδοτήσεων του Δημοσίου στους κρατικούς ισολογισμούς αυτών των 20 χωρών θα είναι 78 τρισ. δολάρια, έναντι τρέχοντος κρατικού χρέους 44 τρισ. δολαρίων.
Ως εκ τούτου, εάν οι υποχρηματοδοτούμενες υποχρεώσεις της κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων προστεθούν ως μιας μορφής «εξαρτώμενο χρέος» (contingent debt), τότε το κρατικό χρέος ίσως είναι τριπλάσιο αυτού που θεωρούμε ότι είναι ως τώρα. Όποιος τρόπος υπολογισμού κι αν χρησιμοποιηθεί, οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις.
Αυτό παραπέμπει σε χρέος προς ΑΕΠ άνω του 300%, κάνοντας το ιαπωνικό κρατικό χρέος –το μεγαλύτερο στον ανεπτυγμένο κόσμο- που είναι γύρω στο 250%, να μοιάζει σχεδόν μικρό συγκριτικά".
Όπως λέει η Citi, τα μαθηματικά είναι απλά. Οι λύσεις όχι. «Ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε μία συνταξιοδοτική κρίση» λέει. «Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν διαθέσιμες λύσεις και ευκαιρίες, εάν οι κυβερνήσεις προχωρήσουν άμεσα σε κινήσεις προς αντιμετώπιση του προβλήματος. Αυτές οι συζητήσεις και οι δράσεις πρέπει να συμβούν τώρα» τονίζει.
Κατ’ ελάχιστο, η Citi υποδεικνύει ότι τα ακόλουθα χρειάζεται να γίνουν σύντομα, προκειμένου να προληφθεί το αυτή η ήδη άβολη κατάσταση να εξελιχθεί σε κάτι πολύ πιο άσχημο:
-Να δημοσιοποιηθεί το μέγεθος των μη-χρηματοδοτούμενων κρατικών συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων, ώστε ο καθένας να έχει πρόσβαση στα στοιχεία
-Να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης
- Να δημιουργηθεί ένα νέο σύστημα που θα χρησιμοποιεί σχέδια Καθορισμένων Συλλογικών Εισφορών, τα οποία θα μοιράζονται κινδύνους και οφέλη, κάτι που ίσως θα ήταν καλύτερο για όλους
- Να δημιουργηθούν ισχυρά κίνητρα «ήπιου καταναγκασμού», για να εξασφαλιστεί ότι οι αποταμιεύσεις για τις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα θα αυξάνονται
- Οι ανάδοχοι των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων (δημοσίου και εταιρικών) να κάνουν τις συνεισφορές τους όταν αυτές οφείλονται και οι επιχειρήσεις – οργανισμοί με παγιωμένα σχέδια να βγουν από τον κλάδο ασφαλειών.
Πρόκειται για μία εκτενή λίστα, η οποία σίγουρα θα είναι δυσάρεστη για τους εργαζόμενους και ειδικά όσο αφορά την αύξηση του ορίου ηλικίας.
Ωστόσο, η Citi υποστηρίζει ότι απαιτείται συμμόρφωση από όλες τις πλευρές, για να προληφθεί μία διαφαινόμενη δημοσιονομική και συνταξιοδοτική καταστροφή μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
«Με συμβιβασμό από όλες τις πλευρές μπορούμε να κάνουμες το σύστημα βιώσιμο. Χωρίς αυτούς τους συμβιβασμούς, οδεύουμε προς καταστροφή» λέει χαρακτηριστικά.
Τα συμπεράσματα δικά σας.
