Εντυπωσιακή μεταστροφή-επιδείνωση του οικονομικού κλίματος προκαλούν η εξάπλωση της επιδημίας κορωνοϊκού και οι - μη αποτιμώμενες ακόμη – επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία, στις επιχειρήσεις και στα δημοσιονομικά. Την αισιοδοξία και τις προσδοκίες για ισχυρή ανάπτυξη διαδέχονται φόβοι, ανησυχίες και προβλέψεις για αποδυνάμωση της αναπτυξιακής δυναμικής, κάμψη της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών, επιβράδυνση της εισροής επενδυτικών κεφαλαίων και σημαντικές πρόσθετες δημόσιες δαπάνες για την Υγεία και την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Συναγερμός έχει σημάνει στο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο, καθώς πληθαίνουν τα στοιχεία και οι ενδείξεις που δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία μπαίνει σε “σκοτεινό τούνελ” - μαζί με τις ευρωπαϊκές και την παγκόσμια, που δέχονται πολλαπλάσιας ισχύος πλήγματα από τις επιπτώσεις της επιδημίας.
Λάδι στη φωτιά των ανησυχιών ρίχνουν τα στοιχεία για τις επιδόσεις της οικονομίας μας στο τέταρτο τρίμηνο του 2018: Ενώ αναμενόταν ότι θα είναι ικανοποιητικά και θα μπορούσαν να “αξιοποιηθούν” σε μια προσπάθεια πρόσκαιρης βελτίωσης του κλίματος, δείχνουν αντίθετα σοβαρή επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, διαψεύδοντας τις κυβερνητικές προβλέψεις και προσδοκίες.
Το χειρότερο είναι ότι – όπως όλοι γνωρίζουν- η δυναμική που αποτυπώνεται στα στοιχεία αυτά δεν υπάρχει πλέον. Ολα τα δεδομένα στην οικονομία έχουν αλλάξει και οι προοπτικές επιδεινώνονται, καθώς οι επιπτώσεις της επιδημίας θα κλιμακώνονται σε βάθος χρόνου - και όπως εκτιμούν η Κομισιόν και η ΕΚΤ, θα είναι εντονότερες κατά το δεύτερο τρίμηνο της φετινής χρονιάς.
Χαμηλώνει ο πήχυς
Σε αντίθεση με το πλάνο της κυβέρνησης, το 2020 φαίνεται ότι όχι μόνον δεν πρόκειται να επιτευχθεί μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ, αλλά είναι πιθανό να σημειωθεί ακόμη επιβράδυνση σε σχέση με το +1,9% του προηγούμενου χρόνου. Αναπόφευκτη θα είναι η επίδραση από την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και στην παγκόσμια οικονομία.
Στην προχθεσινή τηλεδιάσκεψη του Eurogroup η Κομισιόν παρουσίασε τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, διατυπώνοντας αμφιβολίες ως προς τη βασιμότητα της προηγούμενης πρόβλεψης της για +1,2%, χωρίς να δώσει νέα πρόβλεψη, λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας.
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο δημοσιοποίησε δύο σενάρια για την πορεία του ΑΕΠ φέτος, εκ των οποίων το δυσμενέστερο φαίνεται πλέον πιο ρεαλιστικό, μετά τις αναθεωρήσεις που γίνονται σε διεθνές επίπεδο. Με βάση αυτό το σενάριο, ο ρυθμός ανάπτυξης θα υποχωρήσει στο 1,88%, δηλαδή ακριβώς στο ίδιο επίπεδο με το 2019 και σχεδόν μία μονάδα χαμηλότερα από την πρόβλεψη στην οποία έχει στηριχθεί ο προϋπολογισμός του 2020.
Οι επιχειρήσεις
Στην πραγματική οικονομία η κατάσταση είναι μάλλον χειρότερο απ' ότι δείχνουν οι αριθμοί. Οι επιχειρήσεις είδαν την εγχώρια ζήτηση να συρρικνώνεται σταδιακά από τον Νοέμβριο, τις λιανικές πωλήσεις να υποχωρούν σε πολλούς κλάδους, τις εξαγωγές να επιβραδύνονται και την πραγματική ανεργία να παραμένει σε δυσθεώρητα ύψη.
Η εμφάνιση της επιδημίας κορωνοϊού με τις αλυσιδωτές επιπτώσεις της επιδείνωσε την κατάσταση και “γκριζάρει” ακόμη περισσότερο τις προοπτικές.
Η αλλαγή οικονομικού κλίματος αποτυπώνεται στον “δείκτη φόβου” που καταρτίζει το ΚΕΠΕ. Την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου κι ενώ η επιδημία δεν είχε φθάσει στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ο δείκτης αυτός εκτοξεύθηκε από 22,77 στο 32,37. Στις νέες μετρήσεις θα είναι ασφαλώς υψηλότερος, καθώς η χώρα μας μετρά πλέον πολλά κρούσματα, ενώ οι εξελίξεις στο μέτωπο του προσφυγικού-μεταναστευτικού προσθέτουν αβεβαιότητα.
Οι ανησυχίες για την περαιτέρω πορεία της οικονομίας αποτυπώνονται και στην πορεία του χρηματιστηρίου, που καταγράφει δραματικές απώλειες, έχοντας χάσει σε διάστημα δύο εβδομάδων κεφαλαιοποίηση 15 δισ. ευρώ!