Πόσο "ανοιχτή" είναι άραγε η ελληνική κοινωνία; Πόσο εύκολα εμπιστευόμαστε; Τι φοβόμαστε και για τι ανησυχούμε περισσότερο; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές αξίες μας; Πόσο μεγάλο ρόλο παίζουν στη ζωή μας η θρησκεία και η πίστη;
Η διαΝΕΟσις, σε συνεργασία με το ΕΚΚΕ οργάνωσε και υποστήριξε τη συμμετοχή της χώρας μας για πρώτη φορά στη World Values Survey (WVS), μια παγκόσμια έρευνα αξιών που διεξάγεται από το 1981, με σκοπό να παρακολουθεί την εξέλιξη και το μετασχηματισμό των βασικών αξιών και στάσεων των πολιτών στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ο πλούτος των δεδομένων που προέκυψαν από το ελληνικό σκέλος της WVS απαντούν στις παραπάνω ερωτήσεις και παρουσιάζουν μια πλήρη και πολυεπίπεδη εικόνα για τις αξίες που θεωρούμε σημαντικές ως λαός.
Η WVS στην Ελλάδα διεξήχθη σε δείγμα 1.200 νοικοκυριών με προσωπικές συνεντεύξεις από τη Metron Analysis. Tον σχεδιασμό του ερωτηματολογίου και τη μεθοδολογική επιμέλεια είχε ο Καθηγητής Κοινωνιολογίας από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Σωκράτης Κονιόρδος σε στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο του ΕΚΚΕ Νίκο Δεμερτζή.
Μερικά χαρακτηριστικά ευρήματα αναφορικά με την ελληνική κοινωνία και πολιτική:
- Οι Έλληνες εμπιστεύονται, σε ποσοστά άνω του 50% μόνο πέντε θεσμούς και αυτοί δεν είναι άλλοι από τα πανεπιστήμια, τις ένοπλες δυνάμεις, την αστυνομία, την εκκλησία και τα δικαστήρια.
- 9 στους 10 Έλληνες διαφωνούν με την άποψη ότι "οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης"
- 1 στους 3 Έλληνες θεωρεί την πολιτική κάτι σημαντικό για τη ζωή του ενώ 4 στους 10 απαντούν πως "συχνά" ή "πάντοτε" πρέπει να χρηματίζουν τοπικούς αξιωματούχους και παρόχους υπηρεσιών για να λάβουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται.
- Την ίδια στιγμή, το 63% των Ελλήνων θεωρεί πως "η κοινωνία μας πρέπει να βελτιωθεί σταδιακά με μεταρρυθμίσεις" και το 1/3 των Ελλήνων θεωρεί ότι οι ψηφοφόροι δωροδοκούνται.
*1 στους 3 Έλληνες δεν θα ήθελε για γείτονες ομοφυλόφιλους, ενώ 1 στους 4 δεν θα ήθελε για γείτονες μετανάστες και 1 στους 5 άτομα διαφορετικής θρησκείας.
Νιώθουμε ασφαλείς;
Γνωρίζατε ότι 1 στους 5 Έλληνες ανησυχεί για το ενδεχόμενο ενός εμφύλιου πολέμου, 2 στους 5 ανησυχούν για το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης και 1 στους 3 ανησυχεί για το ενδεχόμενο "πολέμου που να αφορά τη χώρα του";
Επίσης, 1 στους 10 Έλληνες δηλώνει πως έχει πέσει θύμα ενός εγκλήματος κατά το τελευταίο έτος, ενώ 3 στους 10 δηλώνουν πως στη γειτονιά στους συμβαίνουν "συχνά" ή "πολύ συχνά" ληστείες.
Τι φοβόμαστε περισσότερο;
29% είναι το ποσοστό των Ελλήνων που ανησυχούν μήπως δεν είναι "σε θέση να παρέχουν στα παιδιά τους καλή εκπαίδευση και
6 στους 10 Έλληνες ηλικίας 30-49 ανησυχούν "μήπως χάσουν τη δουλειά τους" ή "μήπως δεν μπορούν να βρουν δουλειά"
ενώ
Περίπου 7 στους 10 Έλληνες δηλώνουν πολύ ή αρκετά ευτυχισμένοι (83% είναι το ποσοστό στους νέους) και 8 στους 10 Έλληνες δηλώνουν πως έχουν "καλή" ή "πολύ καλή" υγεία (94% είναι το ποσοστό στους νέους)
Ποια είναι η στάση μας απέναντι στη θρησκεία & την πίστη, την εργασία και την μετανάστευση;
- Το 81,4% των Ελλήνων δηλώνουν θρησκευόμενοι, ενώ 21% των Ελλήνων υποστηρίζουν πως όταν η επιστήμη και η θρησκεία συγκρούονται, δίκιο έχει πάντα η θρησκεία.
- Οι μισοί Έλληνες εκτιμούν πως οι μετανάστες έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη της χώρας μας, ενώ το 64% των Ελλήνων θεωρεί πως η μετανάστευση "αυξάνει τον κίνδυνο τρομοκρατίας". Επίσης, το 63,5% θεωρεί πως η μετανάστευση "αυξάνει την ανεργία"
- 55% είναι ο ποσοστό των Ελλήνων που συμφωνούν με την άποψη ότι "η εργασία αποτελεί καθήκον απέναντι στην κοινωνία" , ενώ 2 στους 5 Έλληνες συμφωνούν με την άποψη πως "όταν μια μητέρα εργάζεται, τα παιδιά υποφέρουν".
Εάν θέλουμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα της έρευνας για την Ελλάδα, με αυτά άλλων χωρών, θα πρέπει να περιμένουμε την επεξεργασία και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων από αυτές, τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, από διαθέσιμα στοιχεία της περιόδου 2000 - 2010, παρατηρείται μια μετατόπιση των αξιών του λαού μας προς πιο παραδοσιακές, συντηρητικές αξίες.
Σε σχόλιό του, ο Στράτος Φαναράς από τη Metron Analysis ανέφερε πως «η Ελλάδα στην αλλαγή του αιώνα συνόρευε με την κορυφή, ενώ μια δεκαετία μετά, κινδυνεύει να βρεθεί πολύ κοντά στη ζώνη των εκτός Ευρώπης χωρών».