Αναδρομική παραγραφή χιλιάδων φορολογικών υποθέσεων και επιστροφή φόρων και προστίμων εκατομμυρίων ευρώ σε συνταξιούχους και επιχειρηματίες σηματοδοτεί η νέα «βόμβα» που έριξε το Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικά με τους χρόνους παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων.
Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε τελεσίδικα ότι είναι άκυρες οι πράξεις προσδιορισμού φόρων και προστίμων, που κοινοποιούνται μετά τη συμπλήρωση του χρόνου παραγραφής.
Η νέα απόφαση σημαίνει ότι 70.000 υποθέσεις συνταξιούχων που έλαβαν αναδρομικά το έτος 2013, απαλλάσσονται από τους φόρους και τα πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν πέρυσι και παράλληλα επωφελούνται χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι έλαβαν εκπρόθεσμα σημειώματα.
Το χειρότερο για την ΑΑΔΕ είναι πως θα αναγκαστεί να επιστρέψει φόρους και πρόστιμα που έχει ήδη εισπράξει, ανοίγοντας μια νέα μαύρη τρύπα στον κρατικό προϋπολογισμό.
Σε ότι αφορά στους συνταξιούχους, το Σin είχε πρώτο επισημάνει πως η όλη διαδικασία καταλογισμού φόρων και προσαυξήσεων ήταν άκυρη καθώς είχε παραγραφεί.
Υπενθυμίζεται ότι η ΑΑΔΕ στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2019 «θυμήθηκε» πως κάποιοι συνταξιούχοι έλαβαν αναδρομικά το έτος 2013, τα οποία δεν τα δήλωσαν το έτος 2014.
Επειδή οι υποθέσεις τους παραγράφονταν την 31η Δεκεμβρίου 2019, δόθηκε εντολή να σταλούν εσπευσμένα οι «πράξεις προσδιορισμού του φόρου».
Όμως δεν πρόλαβαν να σταλούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, αλλά έφτασαν στα χέρια των υπόχρεων στις αρχές Ιανουαρίου του 2020.
Η ΑΑΔΕ υποστήριξε ότι, δεν τίθεται θέμα παραγραφής, αφού σημασία έχει ο χρόνος έκδοσης του ειδοποιητηρίου και όχι της κοινοποίησης.
Όμως τρείς αποφάσεις δικαστηρίων έκριναν το αντίθετο. Ότι δηλαδή, η κοινοποίηση της πράξης θα πρέπει να γίνει εντός της προθεσμίας παραγραφής (έως 31η Δεκεμβρίου εκάστου έτους) και όχι έπειτα από αυτή.
Ειδικότερα τα διοικητικά Εφετεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης έκριναν, ότι εντός της προθεσμίας της παραγραφής να εκδοθεί, αλλά και να κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο η πράξη προσδιορισμού φόρων και προστίμων.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, η παραγραφή των φορολογικών υποθέσεων διακόπτεται μόλις η πράξη καταλογισμού πρόσθετου φόρου εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής, αλλά, χωρίς να αναφέρεται ως προϋπόθεση η κοινοποίησή της στον φορολογούμενο.
Στο πλαίσιο αυτό η Εφορία, στα προηγούμενα χρόνια εξέδιδε μαζικά πράξεις προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου, λίγο πριν ή την τελευταία ημέρα λήξης της παραγραφής, 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, οι οποίες φυσικά έφταναν εκπρόθεσμα στους υπόχρεους.
Όμως, κάποιοι εξ αυτών προσέφυγαν στα δικαστήρια και προσέβαλαν την τακτική του υπουργείου Οικονομικών με την οποία, στην ουσία παρατείνονταν, η περίοδος παραγραφής και δικαιώθηκαν, πρωτόδικα.
Η ΑΑΔΕ προσέφυγε στο ΣτΕ, όπου έχασε οριστικά την υπόθεση. Ειδικότερα, στις αποφάσεις (616-618/2021) της Ολομέλειας του ΣτΕ αναφέρεται ότι ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας-Κ.Φ.Δ. (νόμοι 4174/2013 και 4254/2014) ορίζει ότι η προβλεπόμενη από ισχύουσες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ, προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων σχετικών καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως αντίθετη "στις αρχές της φανερής δράσης της διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου". Και κατά συνέπεια, η σχετική διάταξη είναι "μη εφαρμοστέα".
Σημειώνεται πως μετά τις αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων και πριν την ετυμηγορία του ΣτΕ, ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, είχε αποστείλει εγκύκλιο στις φορολογικές υπηρεσίες, με την οποία τους συνιστούσε, για κάθε ενδεχόμενο και μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεση στο ΣτΕ, να κοινοποιούν εντός της προθεσμίας παραγραφής τα σημειώματα καταλογισμού των φόρων για παλαιές υποθέσεις.
Συγκεκριμένα στην εγκύκλιο που είχε αποστείλει τον Νοέμβριο του 2020, έδινε την ακόλουθη οδηγία στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα:
«…Κατόπιν των ανωτέρω και μέχρι να επιλυθεί το εν λόγω ζήτημα από το Συμβούλιο της Επικρατείας, καλούνται οι Προϊστάμενοι των Υπηρεσιών, στους οποίους απευθύνεται το παρόν, όπως παρακολουθούν τον χρόνο έκδοσης των καταλογιστικών πράξεων διασφαλίζοντας, ανεξαρτήτως της χρήσης που αυτές αφορούν, την αμελλητί κοινοποίησή τους εντός του έτους κατά το οποίο λήγει το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για την έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου και σε κάθε περίπτωση, μέχρι 31/12 του εν λόγω έτους».