«Μας περιμένουν μεγάλες περιπέτειες αν συνεχίσουμε να ακολουθούμε τις εξελίξεις αμήχανα, άτολμα, αποσπασματικά. Αν δεν λάβουμε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες θωράκισης της ελληνικής οικονομίας. Αν συνεχίσουμε στη στρατηγική βλέποντας και κάνοντας». Αυτό τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, παρουσιάζοντας σήμερα (5/4) τις προτάσεις του κόμματος, για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης του κορονοϊού υπό τον τίτλο «Μένουμε Όρθιοι».
Μεταξύ άλλων, στα προτεινόμενα από τον ΣΥΡΙΖΑ μέτρα περιλαμβάνονται: Ειδικό επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης με τη μορφή μερίσματος ύψους 1.5 δις ευρώ για να καλυφθούν εργαζόμενοι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας – τα γνωστά μπλοκάκια, εργόσημα κλπ – αλλά και μη επιδοτούμενοι άνεργοι, συνολικό μέγεθος 1,7 εκ δικαιούχοι και πλήρης κάλυψη μισθού, ασφαλιστικών εισφορών και δώρου Πάσχα των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα μέχρι τέλη Μαΐου.
Επίσης, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι «η χώρα δεν πρέπει να επιτρέψει ούτε κατάρρευση αλλά ούτε και επιθετικές εξαγορές μεγάλων στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων. Και σε αυτή την λογική πρέπει να κινητοποιήσει κάθε διαθέσιμο εργαλείο επενδύσεων στο μετοχικό κεφάλαιο εταιριών, συμπεριλαμβανομένης της εθνικοποίησης».
Στην εισαγωγική τοποθέτησή του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Σήμερα η Ευρώπη αναστέλλει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και επιτρέπει την αύξηση των δαπανών για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοιού.
Αλλά δεν έχουν όλες οι χώρες τη δυνατότητα να δαπανήσουν δίχως νέο δανεισμό. Δίχως να αυξήσουν το χρέος τους.
Η Ελλάδα όμως βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. Γιατί έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε δαπάνες χωρίς να αυξήσει τον εξωτερικό της δανεισμό. Γιατί έχει περίπου 10% του ΑΕΠ, σε απόθεμα ασφαλείας, πέραν όσων είναι κλειδωμένα για τις αποπληρωμές του χρέους της, από όπου μπορεί να αντλήσει για τις έκτακτες οικονομικές ανάγκες της.
Ένα απόθεμα που μας επιτρέπει να στηρίξουμε άμεσα την οικονομία και την κοινωνία, με ένα εμπροσθοβαρές πακέτο, χωρίς να μπούμε σε περιπέτειες με το δημόσιο χρέος μας.
Και αυτή είναι μια σημαντική διαφορά σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία ή η Πορτογαλία.
Διότι γι αυτές τις χώρες, μπορεί η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας να είναι ευεργετική, δεν έχουν όμως την ρευστότητα για να αυξήσουν τις δαπάνες τους, δίχως να αυξήσουν το χρέος τους. Και αυτή τη δυνατότητα πρέπει να την αξιοποιήσουμε.
Θα είναι εγκληματικό να μην το κάνουμε. Είναι εγκληματικό που δεν το κάνουμε.
Σήμερα λοιπόν καταθέτουμε με αίσθηση ευθύνης την πρότασή μας για άμεσες παρεμβάσεις ώστε από αυτή τη κρίση να μείνουμε όρθιοι. Ώστε όταν βγούμε από το σπίτι, να μην βρεθούμε σε έρημη χώρα, ανέργων, λουκέτων και διαλυμένης οικονομίας.
Το πρόγραμμα «Μένουμε όρθιοι» έχει ως κεντρική ιδέα την άμεση αξιοποίηση του υπερόπλου που διαθέτει η χώρα απέναντι στη κρίση.
Ώστε με εμπροσθοβαρείς παρεμβάσεις και οριζόντια μέτρα, όσο ακόμη διαρκεί η πανδημία, να στηρίξουμε τόσο την προσφορά όσο και την ζήτηση και να δημιουργήσουμε τους όρους για την σταθεροποίηση και την ανάκαμψη, μένοντας όρθιοι.
Η πρόταση μας στηρίζεται σε τρεις αλληλένδετους άξονες. Την ποσότητα των παρεμβάσεων, την ποιότητα των παρεμβάσεων και τον χρόνο υλοποίησής τους. Και τα τρία είναι κρίσιμα.
Σε ότι αφορά τη ποσότητα:
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν άμεσα διαθέσιμοι πόροι περίπου 20 δις από το μαξιλάρι ρευστότητας. Το μαξιλάρι είναι 37 δις, 16,5 είναι κλειδωμένα για τις αποπληρωμές του επόμενου διαστήματος του χρέους, άρα είναι 20 δις ευρώ άμεσα διαθέσιμοι πόροι και άλλοι τόσοι περίπου είναι διαθέσιμοι πόροι από σειρά ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων. Ενώ είναι στη διάθεση των τραπεζών πρόγραμμα ρευστότητας ύψους 12 δις από την ΕΚΤ.
Σε αυτή λοιπόν τη συνθήκη κρίνουμε σκόπιμο ένα γενναίο εμπροσθοβαρές πακέτο μέτρων στήριξης της οικονομίας σε ορίζοντα έξι μηνών, ύψους 26 δις ευρώ. Εκ των οποίων τα 14 δις πρέπει να αφορούν άμεσα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης και τα 12 δις ενέσεις ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, όπως εγγυήσεις δανείων.
Στα μέτρα αυτά δεν υπολογίζονται προφανώς οι αναστολές πληρωμών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, πράγμα που κάνει η κυβέρνηση προκειμένου να αυξήσει πλασματικά το μέγεθος του πακέτου της.
Προφανώς στα ποσά αυτά δεν συνυπολογίζουμε εμείς αναστολές πληρωμών, φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, πράγμα που κάνει η κυβέρνηση προκειμένου πλασματικά να αυξήσει το μέγεθος του πακέτου. Εμείς θεωρούμε αυτονόητο ότι όσο διαρκεί η κρίση και το πρόγραμμα που εμείς προτείνουμε για έξι τουλάχιστον μήνες θα πρέπει να ανασταλούν οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις των πληττόμενων επιχειρήσεων.
Σε ό,τι αφορά τη ποιότητα της πρότασής μας:
Η πρόταση μας έχει ως κύριο στόχο την διατήρηση της απασχόλησης στα προ πανδημίας επίπεδα. Τη διατήρηση δηλαδή του μισθού των ήδη εργαζομένων στα επίπεδα του Φλεβάρη του 2020, καθώς και των σχέσεων εργασίας όπως ήταν διαμορφωμένες πριν την έναρξη της κρίσης. Είναι κρίσιμο μέγεθος η διατήρηση της απασχόλησης σε μια χώρα που βρέθηκε με ανεργία 28% και τον Φλεβάρη ήταν με ανεργία επίσης υψηλή, στο 17%.
Και εδώ είναι η πλήρης αντίθεση του δικού μας σχεδίου με όσα ήδη υλοποιεί η κυβέρνηση υλοποιεί. Η κυβέρνηση καταθέτει προτάσεις που αποσκοπούν σε μια εκ βάθρων και εκ νέου αναδιάρθρωση της αγοράς εργασίας εις βάρος των εργαζομένων.
Με την αναστολή των συμβάσεων εργασίας και την εκ περιτροπής απασχόληση που μειώνει το μισθό κατά πενήντα τοις εκατό.
Σε ότι δε αφορά το χρόνο. Αυτό είναι ίσως το πιο κρίσιμο.
Το «Μένουμε όρθιοι» είναι ένα πακέτο εμπροσθοβαρές με προφανή στόχο να αντιμετωπίσει τις αναταράξεις μιας έκτακτης μη δομικής συνθήκης, η οποία αν αφεθεί στην αυθόρμητη κίνηση της αγοράς και της οικονομίας, θα παράξει τάσεις που στη συνέχεια θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπούν.
Αν οι όποιες παρεμβάσεις δεν είναι εμπροσθοβαρείς αλλά ακολουθήσουν τη λογική «του βλέποντας και κάνοντας» που επιλέγει σήμερα η κυβέρνηση, οι συνέπειες θα είναι δραματικές:
Μακροχρόνια παράταση της ύφεσης λόγω κατάρρευσης της προσφοράς και της ζήτησης, αλλά και της οικονομικής εμπιστοσύνης.
Και θα χρειαστούν πολλαπλάσιες δαπάνες από αυτές που σήμερα προτείνουμε, για να ανατραπούν αυτές οι εξελίξεις που γρήγορα θα λάβουν μορφή χιονοστιβάδας.
¨Έχουμε άλλωστε νωπή την εμπειρία της κρίσης που ξεκίνησε το 2010 και κάποιοι έλεγαν τότε ότι θα διαρκέσει για λίγους μήνες.
Και τελείωσε μετά από 8 ολόκληρα χρόνια. Αυτές τις πολλαπλάσιες δαπάνες που θα χρειαστούμε σε λίγους μήνες από σήμερα, αν δε δράσουμε έγκαιρα, δε θα μπορούμε τότε να τις καλύψουμε από κανένα μαξιλάρι.
Γιατί τότε, θα υπερβαίνουν τα μεγέθη του μαξιλαριού. Και θα πρέπει αναγκαστικά να τις καλύψουμε από νέο δανεισμό.
Και στις συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αυτός ο δανεισμός δε θα είναι τότε το ίδιο εύκολος. Και η επιστροφή στον εφιάλτη των μνημονίων θα ξαναζωντανεύσει. Έχουμε λοιπόν ευθύνη σήμερα να μιλήσουμε τη γλώσσα της αλήθειας όσο σκληρή και αν είναι αυτή.
Ακούω κάποιους να συμβουλεύουν τη κυβέρνηση να μη κινηθεί προληπτικά. Να μη παρέμβει τώρα αν και μπορεί. Να κρατήσει απόθεμα για μετά. Την ώρα της ανάκαμψης. Λυπάμαι αλλά είναι η ίδια λογική, μεταφρασμένη στην οικονομία, της ανοσίας αγέλης, που κάποιοι ανόητοι πρότειναν στη κυβέρνηση της Βρετανίας, για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Να αφήσουμε τις αδύναμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις να σβήσουν, χιλιάδες θέσεις εργασίας να χαθούν και όταν έρθει η ώρα της αναδιάρθρωσης να στηρίξουμε μόνο νόσους θα έχουν αντέξει από τη κρίση. Μόνο δηλαδή τους δυνατούς.
Πρόκειται για μια απαράδεκτη, κυνική και εν τέλει καταστροφική για τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας στρατηγική που καλώ τον πρωθυπουργό άμεσα να την απορρίψει.
Τα μέτρα λοιπόν που προτείνουμε σήμερα στο πλαίσιο του προγράμματος «Μένουμε Όρθιοι» κατανέμονται ως εξής:
- Στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας με 1 δις επιπλέον χρηματοδότηση – 4000 μόνιμες προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού – επαρκή μέτρα προστασίας για τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής – κεντρικός έλεγχος των εργαστηριακών ελέγχων – ειδική μέριμνα για ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού
- Επέκταση της προστασία της πρώτης κατοικίας μετά τον Απρίλιο του 2020 και απαγόρευση πλειστηριασμών μέχρι το τέλος του έτους.
- Άμεσα μέτρα για την κοινωνική πρόνοια και αλληλεγγύη ύψους 300 εκ ευρώ με αύξηση κατά 50% των αναπηρικών επιδομάτων και του ΚΕΑ
- Ειδικό επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης με τη μορφή μερίσματος ύψους 1.5 δις ευρώ για να καλυφθούν εργαζόμενοι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας – τα γνωστά μπλοκάκια, εργόσημα κλπ – αλλά και μη επιδοτούμενοι άνεργοι, συνολικό μέγεθος 1,7 εκ δικαιούχοι
- Πλήρης κάλυψη μισθού, ασφαλιστικών εισφορών και δώρου Πάσχα των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα μέχρι τέλη Μαΐου και επιδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων με ποσό ίσο με το 1/12 του περσινού τους εισοδήματος για κάθε μήνα μέχρι τα τέλη τα Μαΐου. Ύψος παρέμβασης 8,5 δις ευρώ. Μια παρέμβαση που μπορεί να δώσει τη δυνατότητα, όταν βγούμε από τα σπίτια μας να ξαναξεκινήσουμε από εκεί που αφήσαμε τη ζωή μας όταν ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια
- Αναστολή καταβολής του συνόλου των φορολογικών υποχρεώσεων για έξι μήνες
- Πάγωμα των δανειακών οφειλών και άλλων τραπεζικών υποχρεώσεων για όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση
- Πρόγραμμα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης ύψους 3 δις ευρώ για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση στον Τραπεζικό δανεισμό με κριτήρια το τζίρο και τους απασχολούμενος
- Επιτάχυνση εκταμίευσης των πληρωμών του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων
- Ένα μεγαλόπνοο σχέδιο Ηρακλής, αντίστοιχο δηλαδή αυτού που ετοιμαζόταν για τις τράπεζες, για τις επιχειρήσεις, με παροχή εγγυήσεων από το ελληνικό δημόσιο ύψους 12 δις ευρώ, αντίστοιχο του προγράμματος της ΕΚΤ, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα τους στην περίοδο της κρίσης.
Τέλος νομίζω ότι πέρα από αυτές τις άμεσες παρεμβάσεις το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να είναι έτοιμο να πράξει ότι χρειαστεί για την διάσωση στρατηγικής σημασίας μεγάλων επιχειρήσεων που ενδεχόμενα να κινδυνεύσουν κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Είναι νομίζω προφανές ότι η χώρα δεν πρέπει να επιτρέψει ούτε κατάρρευση αλλά ούτε και επιθετικές εξαγορές μεγάλων στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων. Και σε αυτή την λογική πρέπει να κινητοποιήσει κάθε διαθέσιμο εργαλείο επενδύσεων στο μετοχικό κεφάλαιο εταιριών, συμπεριλαμβανομένης και της εθνικοποίησης εφόσον κριθεί απαραίτητο.
Σε κάθε περίπτωση οι όροι πρέπει να είναι σαφείς :
- Το Δημόσιο θα πρέπει να αποκτά μερίδιο σε αυτές τις εταιρίες αντίστοιχο της παρέμβασής του.
- Το Δημόσιο δεν μπορεί σήμερα να αρκεστεί στη θέση του παρατηρητή, του σχολιαστή και του απλού εγγυητή της αυθόρμητης κίνησης της αγοράς και της οικονομίας.
- Τη στιγμή που οι ιδεοληψίες καταρρέουν έχει έρθει η ώρα το δημόσιο να αναλάβει την ευθύνη με γενναίες πρωτοβουλίες παρέμβασης και αλληλεγγύης.
Νομίζω ότι σε μια πρωτοφανή κοινωνική και οικονομική συνθήκη το πρόγραμμα και οι παρεμβάσεις που σας παρουσίασα είναι αντίστοιχα των κοινωνικών αναγκών αλλά και των αναγκών της οικονομίας.
Γιατί σήμερα το δίλημμα είναι ένα: Μένουμε όρθιοι με γενναία μέτρα στήριξης της οικονομίας τώρα ή αύριο όταν τελειώσει η πανδημία αντικρίζουμε συντρίμμια και μπαίνουμε σε νέες περιπέτειες, εθνικές περιπέτειες, που δυστυχώς πρόσφατα τις βιώσαμε όλοι και γνωρίζουμε πόσο οδυνηρές είναι».