Ακόμη πιο δύσκολη θα είναι η... ύλη των φετινών εξετάσεων για τις τράπεζες της ευρωζώνης από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM), καθώς αποφασίσθηκε να προστεθεί ένα ακόμη σενάριο στα δύο που υπήρχαν ήδη, το οποίο θα περιλαμβάνει εξαιρετικά δυσμενείς προβλέψεις για την οικονομία και τις αγορές, μετά την εμπειρία των τραπεζικών καταρρεύσεων στις ΗΠΑ και της Credit Suisse στην Ελβετία.
Το νέο σενάριο, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη ο επικεφαλής του SSM, θα είναι το χειρότερο που έχει τεθεί ως τώρα στην ιστορία των τραπεζικών stress tests. Οι υποθέσεις του δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές, όμως θα περιλαμβάνουν πολύ βαθύτερη ύφεση από το δυσμενές σενάριο που έχει ανακοινωθεί, όπως και πολύ χειρότερες υποθέσεις για πτώση των μετοχών και των αξιών στα ακίνητα.
Το εξαιρετικά δύσκολο αυτό τεστ θα αναδείξει τις πιθανές κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών σε πολύ δυσμενείς συνθήκες, ωστόσο δεν θα χρησιμοποιηθεί από τον SSM για να ζητηθούν αυξήσεις στα κεφάλαια, καθώς οι σχετικοί υπολογισμοί θα συνεχίσουν να γίνονται με βάση το «απλό» δυσμενές σενάριο που είχε ήδη ανακοινωθεί στις αρχές του έτους.
Ο Εποπτικός Μηχανισμός βρίσκεται σε εγρήγορση ειδικά μετά τις καταρρεύσεις μεσαίων τραπεζών στις ΗΠΑ, όπως η Sillicon Valley Bank. Ένας από τους βασικούς λόγους που οδήγησαν στην κατάρρευση της SVB ήταν οι μεγάλες, μη αναγνωρισμένες ζημιές που είχε από το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων της, εξαιτίας της απότομης αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων που μείωσε την αξία τους. Η SVB υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει απότομα αυτές τις ζημιές, επειδή είχε μεγάλες εκροές καταθέσεων και πούλησε ομόλογα για να τις καλύψει.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι τράπεζες της ευρωζώνης, εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων από το περασμένο καλοκαίρι. Ο SSM προχώρησε σε ειδικό έλεγχο, ζητώντας από τις τράπεζες να γνωστοποιήσουν τις μη αναγνωρισμένες ζημιές τους από το σκέλος των χαρτοφυλακίων ομολόγων που δεν έχουν αποτιμηθεί στις τρέχουσες τιμές της αγοράς.
Τα συμπεράσματα από αυτό τον έλεγχο είναι καθησυχαστικά, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη ο επικεφαλής του SSM, Αντρέα Ενρία. Οι μη αναγνωρισμένες ζημίες ήταν περίπου 70 δισ. ευρώ, ενώ στις ΗΠΑ, σε αντίστοιχο εποπτικό έλεγχο, είχε διαπιστωθεί ότι ξεπερνούσαν τα 620 δισ. ευρώ.
Τα αποτελέσματα του νέου εποπτικού ελέγχου στις 99 συστημικές τράπεζες της ευρωζώνης αναμένεται να ανακοινωθούν τον Ιούλιο. Από τον Φεβρουάριο έχουν ανακοινωθεί τα δύο βασικά σενάρια, βασικό και δυσμενές. Για την Ελλάδα, το δυσμενές σενάριο προβλέπει, μεταξύ άλλων, ύφεση με συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,9% το 2023 και 4,5% το 2024.
Για την ανεργία το βασικό σενάριο προβλέπει ο ρυθμός της να διαμορφωθεί στο 11,5% φέτος, 10,4% το 2024 και 9,4% το 2025. Το δυσμενές σενάριο αντιστοίχως προβλέπει για το 2023 αύξηση της στο 12,7%, το 2024 στο 16,1% και στο 17,3% το 2025.
Για τις τιμές των ακινήτων το βασικό σενάριο προβλέπει για φέτος αύξηση τους κατά 4,7% έναντι αυξήσεως 1,5% στην ΕΕ, 3,4% το 2024 (1,6% στην ΕΕ κατά μέσο όρο) και 3% το 2025 (έναντι 2% κατά μέσο όρο στην ΕΕ). Το δυσμενές σενάριο προβλέπει για φέτος μείωσή τους κατά 2,1%, -7% το 2024 και αύξηση τους κατά 2,9% το 2025.
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, το βασικό σενάριο προβλέπει ότι φέτος θα διαμορφωθεί στο 5,8% για μειωθεί στο 3,6% το 2024 και στο 2,5% το 2025. Με βάση το δυσμενές σενάριο ο πληθωρισμός παραμένει φέτος στο 8,3% και διαμορφώνεται στο 4,6% το 2024 και το 3,2% το 2025.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) θα συντονίσει το τεστ σε επίπεδο ΕΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ και τις εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες θα το πραγματοποιήσουν εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία και τα πρότυπα προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της EBA, καθώς και τα σενάρια που παρέχονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB).
Στην άσκηση του 2023, οι τράπεζες θα χρησιμοποιήσουν για πρώτη φορά καθορισμένες παραμέτρους για τα καθαρά έσοδα από προμήθειες. Μια άλλη καινοτομία είναι ότι οι τράπεζες θα αναφέρουν τις προβλέψεις τους για αναμενόμενες ζημίες σε κλαδικό επίπεδο με βάση τις ειδικές προβολές ανά τομέα στα σενάρια. Επιπλέον, στο πλαίσιο της διασφάλισης ποιότητας των στοιχείων, η ΕΚΤ θα πραγματοποιήσει αναλυτική έρευνα σχετικά με τα χρηματοδοτικά ανοίγματα με μόχλευση για επιλεγμένες τράπεζες με ουσιώδεις χρηματοδοτικές δραστηριότητες με μόχλευση.