Κώδωνα κινδύνου για το εμφιαλωμένο νερό παγκοσμίως κρούουν τα αποτελέσματα διεθνούς μελέτης, που αποκάλυψε την παρουσία συνθετικών "αιώνιων χημικών" (PFAS, περι- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες) στο 99% των δειγμάτων σε διάφορες χώρες.
Οι PFAS είναι μια ομάδα συνθετικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται σε διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές και καταναλωτικά προϊόντα λόγω των υδατο- και λεκέ-απωθητικών ιδιοτήτων τους. Η εμμονή τους στο περιβάλλον και οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους έχουν στρέψει την επιστημονική και κανονιστική προσοχή πάνω τους.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές των Πανεπιστημίων Μπέρμιγχαμ, Νότιας Κίνας και Χαϊνάν, ανέλυσε 112 δείγματα εμφιαλωμένου νερού (87 μάρκες) από 15 χώρες, καθώς και 55 δείγματα νερού βρύσης από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό ACS ES&T Water, απεικονίζουν μια εικόνα διαδεδομένης μόλυνσης και υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυξημένη παρακολούθηση και ρύθμιση αυτών των χημικών.
Οι ερευνητές εστίασαν σε δέκα συγκεκριμένες ενώσεις PFAS και βρήκαν ότι δύο από τα πιο γνωστά PFAS – το περφλουροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) και το περφλουροοκτανοσουλφονικό οξύ (PFOS) – ανιχνεύθηκαν σε πάνω από το 99% των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα ήταν η διαφορά στα επίπεδα των αιώνιων χημικών μεταξύ του νερού βρύσης στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Κίνα. Το νερό βρύσης στην Κίνα περιείχε σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις αυτών των χημικών, με ορισμένα δείγματα να υπερβαίνουν τις τελευταίες οδηγίες υγείας της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA). Αυτή η διαφορά μπορεί εν μέρει να οφείλεται στις διαφορές στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και τις βιομηχανικές πρακτικές των δύο χωρών.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης εμφιαλωμένο νερό από 15 διαφορετικές χώρες, ανακαλύπτοντας ότι ακόμη και αυτή η υποτιθέμενη "αγνή" πηγή ενυδάτωσης δεν είναι άτρωτη στην επιμόλυνση με PFAS. Το φυσικό μεταλλικό νερό που προέρχεται από υπόγεια ύδατα περιείχε συνήθως υψηλότερες συγκεντρώσεις αιώνιων χημικών σε σύγκριση με το επεξεργασμένο νερό.
Ωστόσο, η μελέτη δεν βρήκε σημαντικές διαφορές στα επίπεδα PFAS μεταξύ γυάλινων και πλαστικών φιαλών ή μεταξύ ανθρακούχου και μη ανθρακούχου νερού, καταρρίπτοντας την κοινή αντίληψη ότι το “φυσικό” είναι πάντα “καθαρότερο” ή “ασφαλέστερο”.
Οι ερευνητές δεν περιορίστηκαν μόνο στη μέτρηση των επιπέδων των αιώνιων χημικών, αλλά διερεύνησαν και πιθανούς τρόπους μείωσης της έκθεσης σε αυτά τα χημικά. Τα πειράματά τους έδειξαν ότι συνήθεις μέθοδοι καθαρισμού νερού στο σπίτι, όπως το βράσιμο και η χρήση φίλτρου ενεργού άνθρακα, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις συγκεντρώσεις των PFAS στο πόσιμο νερό. Αυτή η πληροφορία παρέχει μια πρακτική προσέγγιση για όσους ανησυχούν, ώστε να μειώσουν την έκθεσή τους σε αυτούς τους επίμονους ρύπους.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την ευρεία παρουσία των PFAS στο πόσιμο νερό και την αποτελεσματικότητα απλών μεθόδων καθαρισμού για τη μείωση των επιπέδων τους» αναφέρει ο συν-συγγραφέας Καθηγητής Stuart Harrad από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. «Η χρήση ενός απλού φίλτρου νερού ή το βράσιμο του νερού αφαιρούν σημαντικό ποσοστό αυτών των ουσιών».
Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν την ανάγκη συνεχούς παρακολούθησης και ρύθμισης των αιώνιων χημικών στις πηγές πόσιμου νερού. «Η αυξημένη ευαισθητοποίηση για την παρουσία των PFAS τόσο στο νερό της βρύσης, όσο και στο εμφιαλωμένο μπορεί να οδηγήσει σε πιο ενημερωμένες επιλογές από τους καταναλωτές, ενθαρρύνοντας τη χρήση μεθόδων καθαρισμού του νερού» αναφέρει ο Καθηγητής Yi Zheng από το Πανεπιστήμιο Νότιας Κίνας.
Η ανακάλυψη της διαδεδομένης μόλυνσης από PFAS στις πηγές πόσιμου νερού παγκοσμίως θα πυροδοτήσει αναμφίβολα περαιτέρω έρευνα, συζητήσεις πολιτικής και τεχνολογικές καινοτομίες.
Φωτογραφία: Image by starline at freepik