Την Παρασκευή κατατίθενται οι οικονομικές προσφορές για το εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και η αγωνία κορυφώνεται στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και στους κόλπους του NATO, καθώς παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο να μην κόψουν πρώτοι το νήμα οι υποψήφιοι που διατηρούν στενούς δεσμούς με την αμερικανική πλευρά, αλλά να επικρατήσει, με κριτήριο την υψηλότερη οικονομική προσφορά, κάποιος από τους υποψηφίους που έχουν σχέσεις με τη Μόσχα.
Στον διαγωνισμό, που έχει καθυστερήσει πολύ σε σχέση με τα αρχικά χρονοδιαγράμματα, έχουν προκριθεί από το ΤΑΙΠΕΔ για να υποβάλουν προσφορές για το 67% της εταιρείας Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης (ΟΛΑ ΑΕ).τέσσερα σχήματα:
1) QUINTANA INFRASTRUCTURE & DEVELOPMENT
2) Κοινοπραξία CAMERON S.A- GOLDAIR CARGO AE- BOLLORE AFRICA LOGISTICS
3) Κοινοπραξία INTERNATIONAL PORT INVESTMENTS ALEXANDROUPOLIS, η οποία απαρτίζεται από τις εταιρείες BLACK SUMMIT FINANCIAL GROUP – EUROPORTS -EFA GROUP και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
4) ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ
Το σχήμα συγκεντρώνει την εύνοια της αμερικανικής πλευράς είναι αυτό της International Port Investments Alexandroupolis. Η επενδυτική εταιρεία Black Summit των ομογενών αδελφών Χαραλαμπάκη κινείται δραστήρια για την εξαγορά του λιμανιού εδώ και αρκετό καιρό και είχε την ανοικτή υποστήριξη του πρώην πρεσβευτή, Τζέφρι Πάιτ. Θετικά βλέπει η αμερικανική πλευρά και την Qintana Infrastructure & Development.
Αντίθετα, είναι προφανές ότι η αμερικανική πλευρά βλέπει με αρκετή ανησυχία την προσπάθεια του ΟΛΘ να «πλασαριστεί» στον διαγωνισμό, καθώς ελέγχεται από τον Ιβάν Σαββίδη. Ο ομογενής από τη Ρωσία επιχειρηματίας είχε προκαλέσει έντονους «πονοκεφάλους» και στο παρελθόν στην αμερικανική πρεσβεία, προκαλώντας τότε δημόσιες παρεμβάσεις του Τζ. Πάιατ, όταν είχε κάνει την έκπληξη στον διαγωνισμό για το λιμάνι Θεσσαλονίκης, επικρατώντας σε συνεργασία με εταιρείες γαλλικών και γερμανικών συμφερόντων, οι οποίες ακολούθως αποσύρθηκαν και του άφησαν τον έλεγχο του ΟΛΘ.
Με σκεπτικισμό αντιμετωπίζεται και η προσφορά της δεύτερης κοινοπραξίας υπό την Cameron, στην οποία συμμετέχει η πλευρά Κοπελούζου. Παρά το γεγονός ότι ο γνωστός επιχειρηματίας στον τομέα της ενέργειας -και σε πολλούς ακόμη- έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια κανάλια συνεργασίας με τους Αμερικανούς, η μακρόχρονη επιχειρηματική σχέση του με την Gazprom δεν παύει να προκαλεί προβληματισμό.
Δύο είναι οι φόβοι των Αμερικανών για την τροπή που μπορεί να πάρει η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού, στην περίπτωση που δεν επικρατήσει μια κοινοπραξία με... αμερικανικά χρώματα, αν και αυτό είναι το πιθανότερο: να τεθούν ζητήματα ασφάλειας σε ένα κατ' εξοχήν ευαίσθητο λιμένα, από τον οποίο διακινούνται και μεγάλα φορτία οπλισμού προς την Ουκρανία και να μην προχωρήσουν με τους ρυθμούς που θέλουν οι Αμερικανοί οι επενδύσεις εκσυγχρονισμού και επέκτασης του λιμανιού.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, στην πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού, Νίκου Παναγιωτόπουλου, στις ΗΠΑ τόνισε με μεγάλη έμφαση τη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για τις ΗΠΑ και το NATO. «Η κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα επέτρεψε στον αμερικανικό στρατό να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία, καθώς το έθνος αυτό μάχεται για να διατηρήσει την κυριαρχία του μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου», δήλωσε ο Όστιν στον Έλληνα υπουργό.
«Η αμυντική σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας δεν ήταν ποτέ ισχυρότερη. Η επικαιροποιημένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας αντικατοπτρίζει την ακλόνητη δέσμευση των εθνών μας για κοινή ειρήνη και ασφάλεια. Και επέτρεψε την επέκταση των αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα για να υποστηρίξουν τους στόχους των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ για στρατηγική πρόσβαση στην περιοχή», πρόσθεσε.
Ένα από τα δύο παραδείγματα αυτής της συνεργασίας -το πρώτο είναι βεβαίως αυτό της Σούδας- είναι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, που, όπως τόνισε ο Αμερικανός υπουργός απέχει μόλις 60 μίλια βόρεια του Στενού των Δαρδανελίων στην Τουρκία. Η πρόσβαση που έχει δοθεί στις αμερικανικές δυνάμεις στο λιμάνι, κατά προτεραιότητα, επιτρέπει τη γρήγορη είσοδο στη Θάλασσα του Μαρμαρά και στη συνέχεια μέσω του Βοσπόρου στη Μαύρη Θάλασσα. «Αυτή η πρόσβαση μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να παρέχουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και να αντιμετωπίζουμε κακόβουλους παράγοντες και να ασκούμαστε και να επιχειρούμε στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», τόνισε ο Όστιν.
Προειδοποιητικό δημοσίευμα στον Economist
Τις διεθνείς ανησυχίες για την τύχη του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης μετέδωσε με πρόσφατο άρθρο του ο Economist, με τίτλο: «Ένα νυσταγμένο ελληνικό λιμάνι έχει γίνει ζωτικής σημασίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία» και υπότιτλο «Αμερικανικά πλοία ελλιμενίζονται εκεί. Μια εταιρεία με ρωσικούς δεσμούς θέλει να το αγοράσει».
Μεταξύ άλλων, ο Economist σημειώνει ότι η γεωγραφία του λιμανιού το καθιστά ελκυστικό για τους σχεδιαστές διοικητικής μέριμνας του ΝΑΤΟ. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ένοπλες δυνάμεις της Αμερικής έχουν εντείνει τη χρήση της Αλεξανδρούπολης για την παράδοση όπλων, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού και ελικοπτέρων.
Όλα αυτά καθιστούν την ιδιωτικοποίηση ιδιαίτερα ευαίσθητη, τονίζει ο Economist. Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί σχέδια για πώληση μεριδίου 67% στην Αλεξανδρούπολη μέσω 40ετούς παραχώρησης. Δύο από τις τέσσερις κοινοπραξίες που έχουν προεπιλεγεί για να υποβάλουν προσφορά υποστηρίζονται από Αμερικανούς επενδυτές και ως εκ τούτου θεωρούνται φιλικές προς το ΝΑΤΟ. Οι συμμαχίες των άλλων δύο είναι λιγότερο σαφείς.
Σε μία από αυτές τις κοινοπραξίες ηγείται ο Ιβάν Σαββίδης, ένας Ελληνορώσος μεγιστάνας που εδρεύει στη Ρωσία και φέρεται να έχει καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο. Αν πρόσφερε τα περισσότερα, η προσφορά θα μπορούσε να μπλοκαριστεί για λόγους ανταγωνισμού: κατέχει ήδη την παραχώρηση στη Θεσσαλονίκη.
Ευρέως θεωρείται ως πρώτος υποψήφιος η κοινοπραξία που διευθύνεται από μια οντότητα, η οποία ελέγχεται από την οικογένεια του Δημήτρη Κουπελούζου. Είναι ένας από τους πιο γνωστούς δισεκατομμυριούχους της Ελλάδας, με ενδιαφέροντα που εκτείνονται στην ενέργεια, τις κατασκευές, τα ακίνητα και τα μέσα ενημέρωσης. Η αυτοκρατορία του Κοπελούζου έχει μακροχρόνιους επιχειρηματικούς δεσμούς με τη Ρωσία. Οι υποστηρικτές της υποψηφιότητας του Κοπελούζου λένε ότι δεν είναι «εγγενώς φιλορώσος ή φιλοδυτικός. Θα συνεργαστεί με οποιονδήποτε. Θέλει απλώς να βγάλει λεφτά». Τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει τις επιχειρηματικές του συναλλαγές με την Αμερική. Μια εταιρεία που κατέχει είναι ένας από τους κύριους εργολάβους που ανακαινίζουν την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα. Ο όμιλός του είναι επίσης ο κύριος επενδυτής στους πλωτούς τερματικούς σταθμούς LNG που θα λαμβάνουν αμερικανικό φυσικό αέριο.
Αυτές οι πρόσφατες συμφωνίες, τονίζει ο Economist, βοήθησαν να πειστούν κάποιοι στην Ουάσιγκτον ότι μια Αλεξανδρούπολη ιδιοκτησίας Κοπελούζου δεν θα ήταν στρατηγική καταστροφή. Ωστόσο, η Αμερική έχει καταστήσει σαφές στην ελληνική κυβέρνηση ότι θα προτιμούσε πολύ να δει μια κοινοπραξία που υποστηρίζεται από την Αμερική να κερδίζει.