Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται από αναλυτές και επενδυτές οι ανακοινώσεις των τραπεζικών διοικήσεων για τα αποτελέσματα του α' εξαμήνου, αρχής γενομένης σήμερα (4/8), μετά το κλείσιμο του ΧΑ, από την Τράπεζα Πειραιώς, καθώς παρατείνεται η αγωνία για τα «κόκκινα» δάνεια που θα σωρευθούν στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια λόγω της πανδημίας και για την επίδραση των νέων προβλέψεων που θα υποχρεωθούν να σχηματίσουν οι τράπεζες στα οικονομικά αποτελέσματα και την κεφαλαιακή βάση.
Οι μέχρι στιγμής ενδείξεις από τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα δεν είναι ενθαρρυντικές, καθώς οι νεότερες ανακοινώσεις των τραπεζών δείχνουν ότι οι προβλέψεις για επισφάλειες αυξάνονται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από όσο υπολογιζόταν αρχικά. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της κορυφαίας ευρωπαϊκής τράπεζας, HSBC, που παρουσίασε σήμερα κέρδη μειωμένα κατά 65% το α' εξάμηνο, γνωστοποιώντας, παράλληλα, ότι οι προβλέψεις που θα σχηματίσει φέτος μπορεί να ανέλθουν ακόμη και στα 13 δισ. ευρώ.
Οι επενδυτές στο ΧΑ δείχνουν ότι περιμένουν αισθητή επιδείνωση των μεγεθών των τραπεζών, σε σχέση με την εικόνα που υπήρχε στα τέλη του α' τριμήνου, εν μέσω αισιοδοξίας, τότε, και για την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά το lockdown. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απώλειες του τραπεζικού δείκτη από το τέλος Ιουνίου πλησιάζουν το 20% και αποτελεί σταθερά «βαρίδι» για την ευρύτερη αγορά, καθώς μάλιστα πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η μεγάλη αύξηση κρουσμάτων κορονοϊού και η επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων θα επιβαρύνουν περαιτέρω τον τουρισμό και την οικονομική δραστηριότητα εν γένει.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές περιμένουν τις νεότερες εκτιμήσεις των τραπεζικών διοικήσεων για τα νέα προβληματικά δάνεια που «κληροδοτεί» αυτή η κρίση, καθώς και για τις προβλέψεις που θα σχηματίσουν το 2020 και οι οποίες θα επιβαρύνουν τα οικονομικά αποτελέσματα. Οι προβλέψεις που ανακοινώθηκαν ήδη από το πρώτο τρίμηνο είναι αρκετά χαμηλές με βάση τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται, καθώς μάλιστα παρατηρείται σημαντική αύξηση, πάνω από τα 20 δισ. ευρώ, στα δάνεια που έχουν περάσει σε αναστολή ως το τέλος του 2020 (ή ως το τέλος του 2021 για τις τουριστικές επιχειρήσεις). Αυτά τα δάνεια γεννούν έντονο προβληματισμό, καθώς είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί σε ποιο βαθμό θα επανέλθουν σε κανονική εξυπηρέτηση μετά το μορατόριουμ ή θα περάσουν στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων.
Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την κερδοφορία των τραπεζών διαφαινόταν ο έντονος προβληματισμός της ΤτΕ για την πορεία των οικονομικών αποτελεσμάτων των τραπεζών εν μέσω της κρίσης που έχει δημιουργήσει η πανδημία, καθώς ήδη το α’ τρίμηνο τα κέρδη έπεσαν στα 93 εκατ. ευρώ, αλλά στην πραγματικότητα ο κλάδος είχε ζημιές, αν αφαιρεθούν από τον υπολογισμό τα έκτακτα κέρδη 779 εκατ. ευρώ της Εθνικής Τράπεζας από ομόλογα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, το α΄ τρίμηνο του 2020 οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη ύψους 93 εκατ. ευρώ μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες, μειωμένα κατά 20% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Τα λειτουργικά έσοδα αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 34%, κυρίως λόγω του τετραπλασιασμού των μη επαναλαμβανόμενων κερδών από χρηματοοικονομικές πράξεις. Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος κατέγραψε υψηλά κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις ύψους 779 εκατ. ευρώ επωφελούμενη από την ανταλλαγή και πώληση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου κατά την διάρκεια του α΄ τριμήνου του 2020.
Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, η ΤτΕ σημειώνει ότι αυτές σχεδόν διπλασιάσθηκαν, γεγονός που αντανακλά την ενσωμάτωση δυσμενέστερων από το αναμενόμενο μακροοικονομικών προοπτικών για την επικαιροποίηση των μελλοντικών εκτιμήσεων στο πλαίσιο του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης 9.
Για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές, η ΤτΕ σημείωνε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την εξέλιξη της πανδημίας και τις επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία και τον τραπεζικό τομέα. Από αυτή την άποψη, οι εξελίξεις δεν προσφέρονται για αισιόδοξες προβλέψεις, δεδομένου ότι τα τελευταία στοιχεία δείχνουν πτώση κατά 71% στην τουριστική κίνηση τον Ιούλιο και μεγάλη πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, τη στιγμή που η πανδημία σε ό,τι αφορά την Ελλάδα φαίνεται να βρίσκεται πολύ κοντά στο ξέσπασμα ενός δεύτερου κύματος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της HSBC, οι ελληνικές τράπεζες έχουν περιθώρια κεφαλαιακής επάρκειας για να αντιμετωπίσουν το πέρασμα δανείων στα μη εξυπηρετούμενα. Εκτιμάται ότι μπορούν να αντέξουν μέχρι του σημείου όπου το 15% των εξυπηρετούμενων δανείων θα «κοκκινίσουν». Την ίδια στιγμή, όμως, τονίζεται ότι η αντοχή στην πράξη είναι συζητήσιμη, αφού οι τράπεζες στηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος της κεφαλαιακής τους επάρκειας σε αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις και βρίσκονται εκτεθειμένες στον κίνδυνο να υποχρεωθούν σε έκδοση νέων μετοχών υπέρ του Δημόσίου.