Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, γνωστή και ως η Ημέρα των Ερωτευμένων ξεκίνησε με την αποστολή ευχετήριων καρτών στις 14 Φεβρουαρίου τον δέκατο έβδομο αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία. Σήμερα οι καταναλωτές γιορτάζουν την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε όλο τον κόσμο προσφέροντας δώρα στα αγαπημένα τους πρόσωπα όπως ρομαντικά δείπνα, κοσμήματα, λουλούδια, γλυκά, κάρτες κτλ.
Το 2018 στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ημέρα Αγίου Βαλεντίνου απέφερε τζίρο 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων (έναντι 19 δισεκατομμυρίων το 2017).
Ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι αν και ξοδεύονται περισσότερα χρήματα κάθε χρόνο για την αγορά δώρων στις Η.Π.Α, όλο και λιγότερα άτομα γιορτάζουν την ημέρα αυτή (η συμμετοχή μειώθηκε από το 60% το 2009 στο 33% το 2018).
Η μεγαλύτερη μείωση του ενδιαφέροντος για την ημέρα των ερωτευμένων εντοπίζεται κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 18-34. Οι σημαντικότεροι λόγοι που αναφέρονται για το μειωμένο ενδιαφέρον που παρατηρείται είναι η μεγάλη εμπορευματοποίηση της συγκεκριμένης ημέρας, η έλλειψη συντρόφου και η μείωση του ενδιαφέροντος για να γιορτάσουν.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου; Πως διαμορφώνεται η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων την ημέρα των ερωτευμένων; Ποια είναι η στάση των Ελλήνων; Υπάρχει ενδιαφέρον ακόμα; Τα ερωτήματα αυτά προσπάθησε να απαντήσει η ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ MARLAB του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Η έρευνα διεξήχθη διαδικτυακά στις 14 και 15 Φεβρουαρίου 2019 με την επιστημονική ευθύνη της Διευθύντριας του MARLAB, Καθηγήτριας, Ροδούλας Τσιότσου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου οι Έλληνες καταναλωτές ξόδεψαν για αγορές δώρων κατά μέσο όρο 31,68 Ευρώ (πολύ λιγότερα σε σχέση με πέρυσι όπου ο μέσος όρος ήταν 43,6 Ευρώ) με ελάχιστη δαπάνη 1,80 Ευρώ και μέγιστη 650 Ευρώ.
Η αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων/Ελληνίδων
Συγκεκριμένα, το 25% του δείγματος δήλωσε ότι αγόρασε δώρα την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ενώ το 35% δέχτηκε δώρα από τα αγαπημένα του πρόσωπα. Από τα άτομα που αγόρασαν δώρα, το 67% τα προσέφερε στο/η σύντροφο του/της, το 12% στο/η σύζυγό του/ης, και το 5,5% στο/η φίλο/η του/της. Το υπόλοιπο 15,5% προσέφερε δώρα στους γονείς, παιδιά, συγγενείς, συναδέλφους, και συμφοιτητές/τριες. Από όσους δέχτηκαν δώρα την ημέρα αυτή, το 61% τα έλαβε από το/ην σύντροφο, το 11% από φίλους, το 13% από το/τη σύζυγο και το υπόλοιπο 15% από γονείς, παιδιά, συγγενείς, συναδέλφους και συμφοιτητές/τριες.
Σε ότι αφορά στα δώρα που αγόρασαν, το 44% του δείγματος αγόρασε γλυκά, το 21% αγόρασε λουλούδια, το 18% αγόρασε αξεσουάρ, το 14% αγόρασε ρούχα και εσώρουχα, και το 3% αγόρασε καλλυντικά. Πριν από την αγορά των παραπάνω προϊόντων, το 17,5% του δείγματος επισκέφτηκε καταστήματα, το 11,2% έκανε αναζήτηση στο διαδίκτυο μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, το 16,3% έκανε αναζήτηση στο διαδίκτυο μέσω κινητού τηλεφώνου, και το 55% δεν έκανε καμία έρευνα πιο πριν. Το 72% των συμμετεχόντων στην έρευνα αγόρασε τα δώρα από τα εμπορικά καταστήματα ενώ μόνο το 5,3% αγόρασε μέσω διαδικτύου και το 11% από τα καταστήματα και το διαδίκτυο. Για την αγορά των παραπάνω δώρων, το 68% πλήρωσε με μετρητά, το 12% με πιστωτική κάρτα και το 20% με χρεωστική κάρτα ενώ η επιλογή του δώρου έγινε αποκλειστικά από το ίδιο το άτομο (83%) ή σε συνεργασία με φίλους/ες (17%).
Στην ερώτηση πως πέρασαν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, το 42% δήλωσε ότι ήταν όπως και κάθε άλλη ημέρα, το 25% δήλωσε ότι δεν σχεδίασε κάτι γιατί δεν πιστεύει σε αυτή, το 7% με ένα ρομαντικό δείπνο στο σπίτι, το 7,7% με φίλους, το 8% με ένα ρομαντικό δείπνο σε ένα εστιατόριο, και το 5,7% μόνος/η.
Στάσεις και απόψεις για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου
Το 75% του δείγματος το οποίο δεν αγόρασε κάποιο δώρο, δήλωσε ότι το έκανε κυρίως για τους παρακάτω λόγους: «Δεν θέλω να συμβάλλω στην εμπορευματοποίηση της αγάπης και του έρωτα» «Διότι αυτή τη στιγμή ούτε εγώ ούτε ο σύντροφος μου έχουμε την οικονομική δυνατότητα», «Δε θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερη μέρα. Αν θέλω ν πάρω κάτι σε κάποιον μπορώ ν το κάνω οποιαδήποτε άλλη μέρα κ όχι τη μέρα που ορίζουν ως δήθεν "ημέρα της αγάπης " για τους Α, Β λόγους εκμεταλλευόμενοι καταστάσεις για ν κερδίσουν», «Δεν πιστεύω σε αυτή την γιορτή».
Σε ότι αφορά στη στάση τους απέναντι στην Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες είναι αδιάφοροι για τη συγκεκριμένη γιορτή (60,3%). Μόνο το 21,8% τους δείγματος έχει θετική έως πολύ θετική στάση ενώ το 17,9% διατύπωσε αρνητική έως πολύ αρνητική στάση.
Ωστόσο, όταν έγινε σύγκριση μεταξύ της στάσης τους και της σχεσιακή τους κατάστασης (το 41% του δείγματος δήλωσε ότι ήταν σε σχέση, το 26% ότι δεν είχε σχέση, το 24% ότι ήταν παντρεμένο και το 5% ότι ήταν διαζευγμένο) διαπιστώθηκε ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο. Δηλαδή, τα άτομα που ήταν σε σχέση επέδειξαν σε μεγαλύτερο ποσοστό θετική και πολύ θετική στάση (32%) απέναντι στην Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε σχέση με τους παντρεμένους/ες (23,7%), τα άτομα που δεν ήταν σε σχέση (10%) και τους διαζευγμένους (6,7%).
Επίσης, οι διαζευγμένοι/ες διατύπωσαν πιο ουδέτερη στάση (80%) σε σχέση με τους παντρεμένους (67%), όσους είναι σε σχέση (57,8%) και όσους δεν είναι σε σχέση (57,5). Επίσης, τα άτομα που δεν είναι σε σχέση δήλωσαν αρνητική ή πολύ αρνητική στάση (32,5%) σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους χωρισμένους (13,4%) τους έχοντες σχέση (11,2%), και τους παντρεμένους (10,1%) και τους. Τέλος, δεν εντοπίστηκαν διαφορές ως προς την στάση τους απέναντι στη συγκεκριμένη γιορτή στις διάφορες ηλικιακές ομάδες, ούτε μεταξύ των δύο φύλων, και του επιπέδου εκπαίδευσης.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου αντιμετωπίζεται μάλλον αδιάφορα από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων είτε γιατί θεωρούν ότι δεν είναι γιορτή, είτε γιατί κρίνουν ότι εμπορευματοποιούνται ο έρωτας και η αγάπη είτε γιατί δεν έχουν σύντροφο αλλά και την οικονομική δυνατότητα. Τα άτομα που τη γιορτάζουν είναι κυρίως αυτά που είναι παντρεμένα ή έχουν κάποια ρομαντική σχέση και συμμετέχουν ενεργά είτε αγοράζοντας δώρα είτε προετοιμάζοντας κάποιο ρομαντικό δείπνο για τα αγαπημένα τους άτομα.
Το προφίλ του δείγματος: Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 374 άτομα εκ των οποίων το 24% ήταν άντρες και το 82% γυναίκες. Σε ότι αφορά στην ηλικία, το 43% του δείγματος ήταν ηλικίας 18-24 ετών, το 33,6 % ήταν μεταξύ 25-35 ετών, το 20% ήταν μεταξύ 36-50 ετών και το υπόλοιπο 3,4% ήταν ηλικίας 51 ετών και πάνω. Σε ότι αφορά στο εισόδημα, το 36% δήλωσε εισόδημα μικρότερο των 10000 Ευρώ, το 38,3% μεταξύ 10001 και 20000 Ευρώ, το 17,5% μεταξύ 20001 και 30000 Ευρώ και το υπόλοιπο 8,2% μεγαλύτερο από 30001 Ευρώ. Το δείγμα ήταν πανελλαδικό, προερχόμενο από 43 διαφορετικούς νομούς της χώρας.