Τον έλεγχο κατά προτεραιότητα των φορολογικών υποθέσεων που παραγράφονται σε ένα δίμηνο, στις 31 Δεκεμβρίου 2022, ζήτησε από τις φορο-ελεγκτικές υπηρεσίες η ηγεσία της ΑΑΔΕ.
Στόχος είναι να προλάβουν την παραγραφή τους και την ασυλία που θα απολαμβάνουν, όσοι φορολογούμενου δεν λάβουν εντός του 2022, το σημείωμα με την Πράξη Προσδιορισμού του Φόρου.
Βασικό εργαλείο ελέγχου αποτελεί η παρακολούθηση των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών, με τις ελεγκτικές αρχές να εστιάζουν σε περιπτώσεις καταθέσεων, το ύψος των οποίων δεν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα του φορολογούμενου.
Σημειώνεται, πως στις υποθέσεις που παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου, δεν αρκεί να εκδοθεί μέχρι τότε η Πράξη Προσδιορισμού του Φόρου για το παραγραφόμενο έτος, αλλά και να κοινοποιηθεί στον ελεγχόμενο εντός της προθεσμίας παραγραφής.
Σε διαφορετική περίπτωση, με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (616-618/2021) η διαδικασία είναι άκυρη.
Aυτό σημαίνει, ότι αν εκδοθεί η Πράξη εντός του 2022, αλλά κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο τον Ιανουάριο του 2023, είναι άκυρη και η υπόθεση έχει παραγραφεί.
Στο πλαίσιο αυτό, ζητείται από τις ελεγκτικές υπηρεσίες να επιταχύνουν τους ελέγχους και να ελέγξουν με συνοπτικές διαδικασίες όσες περισσότερες υποθέσεις γίνεται, εντός του διμήνου Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου.
Παραγραφή με βάση το έτος
Οι παραγραφόμενες υποθέσεις χωρίζονται με βάση τα φορολογικά έτη που αφορούν, το είδος της υπόθεσης και του φόρου που αφορούν όπως εισόδημα, ΦΠΑ, ακίνητα, αλλά και το αν έχει υποβληθεί ή όχι φορολογική δήλωση.
Ο βασικός κανόνας της παραγραφής είναι η πενταετία, διάστημα το οποίο διευρύνεται ανάλογα με το αν υπάρχουν «συμπληρωματικά στοιχεία».
Συγκεκριμένα, οι υποθέσεις που παραγράφονται στις 31 Δεκεμβρίου 2022 είναι οι ακόλουθες:
- Οι υποθέσεις του φορολογικού έτους 2016 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2021. Οι συγκεκριμένες υποθέσεις υπάγονται στον κανόνα της 5ετούς παραγραφής. Στην ουσία είναι 5+1 έτη, δεδομένου ότι η πενταετής προθεσμία αρχίζει να μετράει, ένα έτος μετά από την εν λόγω φορολογική χρήση. Δηλαδή, για τη χρήση του 2016, η φορολογική δήλωση έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2017 και η προθεσμία που έχουν οι φορολογικές αρχές για τη διενέργεια ελέγχου ξεκίνησε να «τρέχει» από την 1-1-2017 και εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Όποια επιχείρηση δεν ελεγχθεί για τη χρήση του 2016 μέχρι τις 31η Δεκεμβρίου 2022, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί από την 1η-1-2023.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν τη χρήση 2013, αλλά οι επιτηδευματίες «ξέχασαν» να υποβάλουν έγκαιρα φορολογικές δηλώσεις και τις υπέβαλαν εντός του 2019. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής, που είναι 5 χρόνια, έληξε κανονικά στις 31-12-2019 (5+1 έτος από το τη φορολογική χρήση), εφόσον υποβάλλονταν εμπρόθεσμη φορολογική δήλωση. Ωστόσο επειδή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη δήλωση το 2019, η προθεσμία παραγραφής επεκτείνεται για μια τριετία ακόμη και φτάνει στα 8 έτη.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2011, για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία. Εφόσον οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής, «συμπληρωματικά» στοιχεία, (π.χ. εικονικά τιμολόγια) από τα οποία προκύπτει ότι υπήρξε απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή, ο χρόνος της μη παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία. Σημειώνεται ότι από τα συμπληρωματικά στοιχεία εξαιρούνται οι καταθέσεις σε τράπεζες του εσωτερικού, ενώ συνιστούν «συμπληρωματικά στοιχεία» οι κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών σε τράπεζες του εξωτερικού.
- Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2011 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ισχύει 10ετής περίοδος παραγραφής που άρχισε να «τρέχει» από την 1η-1-2012 -δηλαδή μετά τη λήξη του έτους 2011 στο οποίο έπρεπε να υποβληθεί η εκκαθαριστική δήλωση- και λήγει την 31η-12-2022.
- Οι υποθέσεις του έτους 2006. Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία έχει το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022, για τις υποθέσεις του φορολογικού έτους 2006. Σημειώνεται όμως, ότι, με βάση τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση στο 13, 14, ή 15 έτος, από το έτος υποχρέωσης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα, η προθεσμία παραγραφής επεκτεινόταν για μια τριετία στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η επέκταση της τριετίας δεν μπορεί να εκτείνει τον χρόνο πέραν της 15ετίας.