Το δραματικό κλίμα της οικονομίας αποτυπώνεται στην έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, για τον Ιανουάριο, με τους Έλληνες καταναλωτές να διατηρούν τα αρνητικά πρωτεία απαισιοδοξίας στην Ευρωπαϊκή 'Ένωση. Ταυτόχρονα, 7 στους 10 Έλληνες καταναλωτές (71%) προβλέπουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, το επόμενο 12μηνο.
Κι αυτά τα ευρήματα προέκυψαν σε έναν σχετικά καλό μήνα, οπότε επαναλειτούργησε μέρος των δραστηριοτήτων, όπως το λιανεμπόριο, άρχισαν οι εμβολιασμοί, ενώ η επιδημιολογική κατάσταση βελτιώθηκε συγκριτικά με τον Δεκέμβριο και τον Νοέμβριο.
Καθώς τα αποτελέσματα της έρευνας δεν ενσωματώνουν τα πιο πρόσφατα περιοριστικά μέτρα στην Αττική και σε άλλες περιοχές, αυτές οι επιδράσεις αναμένεται να γίνουν περισσότερο αισθητές τον επόμενο μήνα. Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να είναι καθοριστικές σε πολλά επίπεδα για τη συνολική πορεία της οικονομίας το 2021.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΟΒΕ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παρουσίασε μικρή ανάκαμψη τον Ιανουάριο και διαμορφώθηκε στις –43,2 (από –44,7) μονάδες, επίπεδο που παραμένει πολύ χαμηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-10,0 μονάδες)
Παρά τη μικρή άνοδο του δείκτη για δεύτερο συνεχή μήνα, η προηγηθείσα υποχώρησή του επί πεντάμηνο, διατηρεί τους Έλληνες καταναλωτές στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με διαφορά από εκείνους στις χώρες που έπονται. Την Ελλάδα ακολουθούν η Κύπρος και η Σλοβενία, με -34,5 και -33,1 μονάδες αντίστοιχα.
Στην τέταρτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Βουλγαρίας, με -31,8 μονάδες, ενώ την πεντάδα κλείνει η Σλοβακία με -27,3 μονάδες. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρέθηκαν η Δανία (+2,8) και η Σουηδία (+2,3), με τις θετικές τιμές των δεικτών τους να συνεπάγονται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -16,5 μονάδες στην ΕΕ και στις -15,5 μονάδες στην Ευρωζώνη αντίστοιχα. Ανοδική τάση εμφάνισαν τον Ιανουάριο 11 χώρες.
Αναλυτικά, αναφορικά με την καταναλωτική εμπιστοσύνη, καταγράφηκαν τα ακόλουθα:
● Οριακή εξασθένιση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες
Οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προηγούμενους 12 μήνες εξασθένισαν οριακά τον Ιανουάριο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -34,3 (από -33,4) μονάδες. Το 47% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 3% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -11,0 και -11,7 μονάδες αντίστοιχα.
● Ήπια ανάκαμψη προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκαν ήπια τον Ιανουάριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -35,0 (από -36,8) μονάδες. Το 44% (από 41%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 4% (από 6%) προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,8 και -4,1 μονάδες αντίστοιχα.
● Μικρή χειροτέρευση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε μικρή υποχώρηση τον Ιανουάριο και διαμορφώθηκε στις -61,7 (από -60,5) μονάδες. Το 71% των καταναλωτών (από 67%) συνεχίζει να προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 14% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -34,0 και -29,4 μονάδες αντίστοιχα.
● Αισθητή βελτίωση πρόθεσης για μείζονες αγορές
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) ενισχύθηκε σημαντικά, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις - 41,8 (από -48,0) μονάδες. Το 47% των καταναλωτών (από 51%) προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ εκ νέου το 5-6% αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -16,1 μονάδες στην ΕΕ και στις -16,7 μονάδες στην Ευρωζώνη.
● Ενίσχυση της πρόθεσης για αποταμίευση
Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε τον Ιανουάριο, καθώς διαμορφώθηκε στις -57,2 μονάδες (από -60,4). Το 78% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 21% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +5,6 μονάδες στην ΕΕ και στις +4,8 μονάδες στην Ευρωζώνη.
● Επιδείνωση στις προβλέψεις για την ανεργία
Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε ελαφρά τον Ιανουάριο, στις +64,1 μονάδες έναντι +62,2 μονάδων τον Δεκέμβριο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας υποχώρησε στο 80% (από 76%), με το 9% των ερωτηθέντων να αναμένει ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +51,2 και +51,5 μονάδες.
Υποχώρηση δείκτη οικονομικού κλίματος
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Ιανουάριο υποχώρησε και διαμορφώθηκε στις 90,7 μονάδες, έναντι 91,8 μονάδων τον Δεκέμβριο.
Όπως επισημαίνεται σε έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, παραμένουν σημαντικές εστίες αβεβαιότητας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας, από ζητήματα όπως η ροή της παραγωγής εμβολίων, η ταχύτητα του εμβολιασμού, οι μεταλλάξεις του COVID-19 και το βάθος των τελικών οικονομικών επιπτώσεων. Επιπλέον, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η προσωρινή χαλάρωση των ανασταλτικών μέτρων σε ορισμένες δραστηριότητες δεν αίρει τη γενικότερη κόπωση και τις επιπτώσεις από την εφαρμογή τους, ιδίως σε τομείς στους οποίους αυτά συνεχίζονται, όπως ο τουρισμός, αλλά και στα νοικοκυριά.
Αναλυτικά, εκτός της καταναλωτικής εμπιστοσύνης:
- στη βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε ήπια, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν έντονα και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν περαιτέρω.
- στις κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή αμβλύνθηκαν σημαντικά, σε αντίθεση με τις αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση οι οποίες υποχώρησαν ηπιότερα.
- στο λιανικό εμπόριο, οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχωρούν οριακά σε αντίθεση με τις αρνητικές προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους οι οποίες εξασθενούν σημαντικά με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται.
- στις υπηρεσίες, οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων μεταβλήθηκαν ελαφρά, οι αντίστοιχες για τη ζήτηση μεταβλήθηκαν ελαφρώς, ενώ οι αρνητικές προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της αμβλύνθηκαν ήπια.