Είναι πολλές οι συναρπαστικές παραστάσεις από το φετινό 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, το οποίο ξεκίνησε την Παρασκευή 16 Ιουλίου 2021 στην πανέμορφη μεσσηνιακή πρωτεύουσα. Τα τέσσερα μικτά ντουέτα χορευτών με και χωρίς αναπηρία, που υπό τον γενικό τίτλο Mixed Doubles και σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, παρουσιάζονται με την έναρξη του Φεστιβάλ, ανήκουν σίγουρα σε αυτές.
Τα ντουέτα δημιουργήθηκαν για τις σκηνές Holland Dance Festival (Ολλανδία), Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (Ελλάδα), Oriente Occidente Dance Festival (Ιταλία) και Skånes Dansteater (Σουηδία), στο πλαίσιο του τετραετούς ευρωπαϊκού δικτύου Europe Beyond Access με συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε και με τους τέσσερις ταλαντούχους χορογράφους των καταπληκτικών αυτών ντουέτων -τις Faizah Grootens, Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη, Roser López Espinosa και τον Diego Tortelli.
Roser López Espinosa: Αγγίζοντας τη λεπτή, ευαίσθητη πλευρά μας
«Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν μια όμορφη πρόκληση για μένα, καθώς δεν είχα δημιουργήσει ποτέ έργο με χορευτή που χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι. Γνώριζα από πριν και τις δύο χορεύτριες, τη Madde και την Anna, καθώς εργάζονται στο Skånes Dansteater στη Σουηδία, όπου έχω σκηνοθετήσει κι άλλα χορευτικά έργα. Και ήξερα πόσο δυνατές και τολμηρές είναι αυτές οι δυο γυναίκες», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Roser López Espinosa για τις «πρωταγωνίστριες» του ντουέτου «Fine Lines». Και προσθέτει: «Είχαμε επίσης μια κοινή επιθυμία: Να ανακαλύψουμε πόσο μακριά θα μπορούσαμε να πάμε μαζί και να αγγίξουμε τη λεπτή, ευαίσθητη πλευρά μας. Μπορούσαμε να αισθανθούμε έναν κόσμο νέων δυνατοτήτων που ανοιγόταν μπροστά μας: Τρόπους για να αναπτύξουμε την κίνηση και τα χορογραφικά εργαλεία που συνήθως χρησιμοποιώ ως χορογράφος, καθώς και όλα όσα μπορούσαμε να ερευνήσουμε και να μάθουμε, έχοντας ένα αναπηρικό αμαξίδιο στον αστερισμό της ομάδας μας. Το οποίο κινείται πολύ διαφορετικά από ένα ανθρώπινο σώμα και προσφέρει δυνατότητες για κινήσεις και ταχύτητα που δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε με τα πόδια μας. Συνήθως, στη δουλειά μου χρησιμοποιώ πολύ το πάτωμα και τη συνεργασία με ακροβατικά στοιχεία -και πραγματικά έτσι κινηθήκαμε. Βουτήξαμε σε ένα πολύ συγκινητικό ταξίδι ανταλλαγής, παιξίματος, έρευνας και ξεπεράσματος των αρχικών ορίων μας. Η σωματική φαντασία είναι ατελείωτη και συναρπαστική. Ήταν ένα από τα πιο σημαντικά project στα οποία έχω συμμετάσχει, μια απίστευτη μαθησιακή εμπειρία», τονίζει η Roser López Espinosa στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Και καταλήγει: «Το έργο μας είναι ένας διάλογος, μια γιορτή μεταξύ δύο εξαιρετικών γυναικών. Είναι μια συνάντηση που ρίχνει φως στις λεπτές γραμμές οι οποίες υπάρχουν μεταξύ μας, υπενθυμίζοντας τις διαφορές, τα όρια και τα περιγράμματα των προθέσεών μας. Οι διαφορές και οι ομοιότητες είναι μερικές φορές πάρα πολύ λεπτές. Είχαμε την επιθυμία να γιορτάσουμε η μία την άλλη, να υμνήσουμε τη θηλυκότητα, την ομαδικότητα. Και προσπαθήσαμε να το κάνουμε με έναν αρκετά απαιτητικό και παιχνιδιάρικο τρόπο».
Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη: Δημιουργώντας ένα κινητικό λεξιλόγιο
«Η δημιουργία του ντουέτου "Re-call", στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου Europe Beyond Access, πρόκειται για μία ανάθεση της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση (Ελλάδα) και δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την Ειρήνη Κουρούβανη και τη Βιβή Χριστοδουλοπούλου. Το στοίχημα ήταν να δουλέψουμε με τη σωματικότητα και τις δυνατότητες του κάθε σώματος. Θέλησα να φέρω τις δύο χορεύτριες επί σκηνής με έναν τρόπο διαφορετικό από αυτόν που θα τις συναντούσαμε έξω στο δρόμο, στην πόλη», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η χορογράφος Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη.
«Αφήνοντας για λίγο στην άκρη το αμαξίδιο, τις πατερίτσες και το πρόσθετο μέλος, δημιουργήσαμε ένα κινητικό λεξιλόγιο αντλώντας στοιχεία από καθημερινές κινήσεις και πρακτικούς τρόπους που χρησιμοποιούν τα κορίτσια για να μεταφερθούν ή για να κάνουν δουλειές στο σπίτι, καθώς και από αφηγήσεις από το παρελθόν τους, από τις κινητικές απαιτήσεις των αθλημάτων στα οποία έχουν εξασκηθεί, αλλά και από τις συναντήσεις τους σε διαφορετικά περιβάλλοντα από παιδιά ως σήμερα. Το έργο χτίστηκε μέσα από την εμπιστοσύνη και τη φροντίδα που αναπτύξαμε η μία για την άλλη, από τη δυνατή θέληση να προσπεράσουμε τις δυσκολίες που συναντήσαμε και από την επιμονή να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο που σίγουρα δεν θα ξεχάσουμε», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη.
Και καταλήγει ως προς το τι θα ήθελε να αισθανθεί ή να καταλάβει ο θεατής από το Re-call: «Το έργο εξελίσσεται στη διάρκεια ενός εικοσάλεπτου. Μέσα σε αυτό τον χρόνο οι δύο χορεύτριες δημιουργούν διαδρομές στον χώρο μετρώντας τετράγωνα με έντονο το στοιχείο της επανάληψης, βρισκόμενες συνεχώς σε νέες ενάρξεις που δίνουν το έναυσμα για μία καινούργια κινητική γραφή. Μέσα σε αυτή τη συνεχόμενη ροή, τα δύο σώματα αποκτούν σχέση στο χώρο μέσα από συμπληρωματικές κινήσεις και ρυθμούς, και οι στιγμές συνάντησής τους γίνονται αντιληπτές όπου και όποτε θελήσουν οι θεατές να τις δουν. Όταν βλέπω εγώ το έργο αισθάνομαι μία τρομερή δύναμη που προκύπτει τόσο από τη κάθε μία ξεχωριστά όσο και από τη μεταξύ τους σχέση και τα βλέμματα που ανταλλάσσουν κάποιες ελάχιστες φορές στη διάρκεια των διαδρομών τους. Το γεγονός πως το κομμάτι είναι φτιαγμένο για δύο χορεύτριες με εκ γενετής κινητική αναπηρία επιτρέπει στον θεατή να βιώσει μια εμπειρία του διαφορετικού δίχως τις σωματικές συγκρίσεις που μπορεί να προκύπτουν σε έργα ατόμων με και χωρίς αναπηρία».
Faizah Grootens: Διερευνώντας τη σωματική εμπειρία ενσυναίσθησης
«Ήταν και εξακολουθεί να είναι μια όμορφη εμπειρία, μια διαδικασία γνωριμίας μεταξύ μας πέρα από το σώμα του χορευτή. Να φτάσεις πραγματικά στην ανθρώπινη πλευρά, να δημιουργήσεις μια βαθύτερη κατανόηση. Ήταν μια πολύ διαισθητική διαδικασία. Οι δύο χορευτές, η Annemieke Mooij και ο Aymeric Aude, είναι καταπληκτικοί. Βασική προσέγγισή μου ήταν η διερεύνηση της σωματικής εμπειρίας ενσυναίσθησης μεταξύ δύο σωμάτων. Ήθελα να εξερευνήσω πώς μπορούμε να έρθουμε σε αρμονία μέσα από την παράδοση -το άφημα- και την ενσυναίσθηση», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Faizah Grootens για το ντουέτο «Cornered» που δημιουργήθηκε για λογαριασμό του Holland Dance Festival (Ολλανδία).
«Στην καθημερινή ζωή, οι άνθρωποι προσεγγίζουν ο ένας τον άλλον με διαφορετικούς τρόπους και σε κάποιες περιπτώσεις η ικανότητα για ενσυναίσθηση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στον τρόπο που αλληλεπιδρούμε. Δίπλα σε αυτό και βρίσκοντας τη μοναδικότητά τους στη χορευτική γλώσσα μου, θέλω οι χορευτές να ανοίξουν τους εαυτούς τους και να είναι δεκτικοί, να μπορούν να ακούν και να δίνουν. Να έχουν επίγνωση των σωματικών τους αισθήσεων και να παίζουν με αυτές. Ήθελα να δημιουργήσω τις συνθήκες ώστε κάτι τέτοιο να είναι δυνατό, να μπορούν να βιώσουν και να μοιραστούν αυτήν την εξερεύνηση. Η πιο όμορφη εμπειρία από τα mixed doubles είναι η πλατφόρμα που μας έχει δοθεί και, μέσα από αυτήν, η βαθιά σύνδεση και κατανόηση που χτίζουμε μαζί. Οι φιλίες που δημιουργήθηκαν, θα διαρκέσουν μια ζωή», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Faizah Grootens.
Και καταλήγει για τον τρόπο που οι θεατές θα ήθελε να προσλάβουν το έργο της: «Θα μου άρεσε ο θεατής να ακολουθήσει τη διαδικασία των χορευτών ώστε να μπορέσει να τους αισθανθεί και να συνδεθεί με τη χορογραφία. Και θα ήθελα όλο αυτό να μην σχετίζεται με τις αναπηρίες αλλά με τα δυνατά σημεία και όλες τις ισχυρές στιγμές που οι δύο χορευτές βιώνουν και μοιράζονται στη σκηνή. Γνωρίζοντας ότι υπάρχει ένας ασφαλής χώρος όπου όλες οι δυσφορίες εξαφανίζονται και ο καθένας μπορεί απλώς να είναι -κι αυτό το συναίσθημα να μπορεί να το πάρει ο θεατής μαζί του όταν αποχωρήσει από την παράσταση».
Diego Tortelli: Διαρρηγνύοντας το φράγμα του 'κανονικού' σώματος
«Σε αυτό το έργο έχω εστιάσει, όπως κάνω πάντα στη δουλειά μου, στις δυνατότητες και στα όρια των αρθρώσεων των ερμηνευτών. Η προσέγγισή μου στη δημιουργική διαδικασία ήταν να μην εστιάσω σε 'αυτό που λείπει', αλλά το αντίθετο. Εστίασα σε αυτό που μπορεί να μας πει το σώμα, τι έχει να μας πει ένα σύγχρονο σώμα σήμερα! Αυτό περιλαμβάνει νέες μορφές, ασύμμετρες μορφές που εμπεριέχουν μια αίσθηση ομορφιάς η οποία είναι ακραία μέσα στο πολύτιμο εύρος της», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Diego Tortelli για το ντουέτο «Feeling Good» που δημιούργησε για το Oriente Occidente Dance Festival (Ιταλία). Ένα έργο που, όπως τονίζει ο χορογράφος, «επιζητεί να διαρρήξει το φράγμα του 'κανονικού' σώματος, βιώνοντας την ομορφιά των πολύπλοκων κινήσεων που αποκαλύπτεται ως ένας εσωτερικός λαβύρινθος των ερμηνευτών, αναζητώντας διαρκώς νέες διαδρομές για να ακολουθήσει».
Όσο για το τι θα ήθελε να 'εισπράξουν' οι θεατές από αυτό, σημειώνει: «Θα ήθελα να δουν ότι το σώμα και ο τρόπος που το νιώθουμε είναι το κέντρο του κόσμου μας… Ακόμα κι αν οι περισσότερες επαφές μας είναι πλέον ψηφιακές, με το "Feeling Good" θέλουμε να θυμηθούμε την αίσθηση της αφής και την αίσθηση αποφυγής της απουσίας της. Θέλουμε να απολαύσουμε το σώμα μας με την ψυχή μας γιατί αυτό είναι το καλύτερο έργο τέχνης που μας έδωσαν οι στροβιλισμοί».
Τα Mixed Couples πλαισιώνουν το πρόγραμμα της Εναλλακτικής Σκηνής του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που από φέτος ονομάζεται Black Box. Ημερομηνία παραστάσεων 16/7. Ώρα έναρξης 19.30. Οδηγίες για τους επισκέπτες: https://kalamatadancefestival.gr/ticket-information/.
